بۆچى ڤه‌گێڕانا سه‌رهاتییان ؟
بۆچى ڤه‌گێڕانا سه‌رهاتییان ؟
ده‌مێ مرۆڤ قورئانا پیـرۆز وحه‌دیسێن پێغه‌مبه‌رى ـ سلاڤ لـێ بن ـ دخوینت دێ تێ ئینته ده‌ر كو پشكه‌كا مه‌زن ژ ( مه‌ساحێ ) بۆ سه‌رهاتىیێن پێغه‌مبه‌ر وملله‌تێن وان یێن بـۆرین یا هـاتـىیه تـه‌رخـانـكـرن ، تـشـتـێ پسیاره‌كێ ل نك خودانى هل دئێخت : ئه‌رێ ( حكمه‌ت ) ژ هنده پویته‌پێكرنا ب چیـرۆك وسه‌رهاتىیان چیه ، وبۆچى ئه‌ڤ هه‌مى مه‌ساحه بۆ هاتىیه ته‌رخانكرن ؟
ژ تشتێن نه به‌رگومانه كو مرۆڤینى خودان سه‌ربۆڕه‌كا ده‌وله‌مه‌نده ژ لایێ سه‌رهاتىیان ڤه ؛ چـونكى ئه‌و د ژییێ خۆ دا د دیرۆكه‌كا دویر ودرێژ ڕا بۆرییه ، ومرۆڤى ئه‌گه‌ر بڤێت ب چاڤ ڕۆهنى به‌رێ خۆ بده‌ته كاروانێ مرۆڤینىیێ وخۆ پـێ ئاگه‌هـدار بكه‌ت پـێـتـڤىیه ل دیرۆكا مرۆڤینىیێ بزڤڕت وڤه‌كـۆلینه‌كا باش ل سه‌ر بكه‌ت وده‌رس وعیبـره‌تان بۆ خۆ ژێ وه‌ربگرت ..
دیرۆكا مرۆڤینىیێ گه‌له‌ك ملله‌ت وشارستانى نیاسینه یێن هاتین دنیا یا ئێخستىیه بن ده‌ستێ خۆ پاشى یێن ب سه‌رك دا هاتین وبن ئاخ بووین ، وپتـرىیا ڤان شارستانىیان ئه‌گه‌رێن نه‌مانا خۆ د ناڤ خۆ دا هلگرتینه ، وچونكى پتـرىیا ڤـێ دیـرۆكــێ بـه‌رى زه‌مانــێ پــه‌یدابوونا نڤیسینێ بوویه و ژ وى ده‌مىیه یێ مرۆڤى ب ناڤێ ( چاخێ به‌رى دیرۆكێ ) دایه نیاسین ، مرۆڤ ـ حه‌تا بشێت خۆ پێ ئاگـه‌هــدار بــكــه‌ت ـ یــێ هـه‌وجه‌یى ژێده‌ره‌كێ خودایى بوویه دا ڤێ دیرۆكێ ب دورستى بۆ ڤه‌گێڕت ، وچونكى قورئان ( وسووننه‌ت ژى هه‌ر وه‌سایه ) ژێده‌رێ خودایى یێ ئێكانه‌یه پاڕاستى گه‌هشتىیه مه ئه‌و دێ مینت ژێده‌رێ باوه‌ر پێكرى یێ ئێكانه یێ كو ئه‌م دشێین ب پشت ڕاستى دیرۆكا كه‌ڤنا مرۆڤینىیێ ژێ وه‌ربگرین .
وقـورئانــێ د پێشچاڤكرنا خــۆ دا بۆ دیرۆكا مرۆڤینىیێ ئسلووبێ خۆ یێ بێ وێنه ( وفه‌رید ) هه‌یه ، وئه‌ڤ ئسلووبه ل سه‌ر دو بناخه‌یێن سه‌ره‌كى یێ ئاڤاكرىیه :
به‌رى هه‌ر تشته‌كى قورئان دیرۆكا مرۆڤینىیێ وه‌سا بۆ مه به‌ر چاڤ دكه‌ت هه‌ر وه‌كى ئه‌و هه‌مى پێكڤه ئێك پارچه‌یه ، وبێ گومان ئه‌ڤه ژ به‌ر هندێ یه چونكى خـوڕستىیا مرۆڤى هه‌ر ئێكه ونائێته گوهاڕتن ئه‌گه‌ر چه‌ند ده‌م وجهــ بێنه گوهاڕتن ژى .
دیرۆكا مرۆڤینىیێ نـه ب تـنێ ئه‌و سه‌رهاتى وڕویدانن یێن چێبووین وچووین ، به‌لكى ئه‌و شرۆڤه‌كرنا ڤان سه‌رهاتى وڕویدانانه ب ڕه‌نگه‌كێ وه‌سا مرۆڤ ب سه‌ر وان په‌یوه‌ندىیێن ئاشكه‌را ونه‌په‌نى هل ببت یێن پرتێن ڤان سه‌رهاتىیان دگه‌هیننه ئێك وهه‌مىیان دكه‌نه پارچه‌یا ئێكگرتى .
ژ بـه‌ر ڤێ چه‌ندێ قورئان ده‌مێ سه‌رهاتىیێن دیرۆكى بۆ مه ڤه‌دگێڕت دڤێت وه‌سا مــه تــێ بـگــه‌هـیـنت كو مه‌سه‌له هه‌ر ئێك بوویه ، بۆ نـموونه : ده‌مێ ئایه‌تا ( 105 ) ێ ژ سـووره‌تـا ( الشعرا‌ء ) بـه‌حـسـێ ملله‌تێ نـووحى دكه‌ت دبـێـژت : ( كذبت قوم نـوح المرسلین ـ ملله‌تێ نـووحى دره‌و ب پێغه‌مبه‌ران كر ( هه‌ر چه‌نده پێغه‌مبه‌ره‌كێ ب تـنـێ كو نووحه بۆ ملله‌تێ نووحى هاتبوو هنارتن ، هه‌ر وه‌سا ملله‌تێن پشتى وان ژى : ( كذبت عـاد المرسلین )، ( كذبت ثمود المرسلین ) ، ( كذب أصحاب الأیكة المرسلین ) وحه‌تا دویماهىیێ ، مه‌عنا : مه‌سه‌له هه‌ر ئێك بوویه وگازىیا پێغه‌مبه‌ران ژى ئێك بوویه له‌و هه‌چىیێ دره‌و ب ئێك ژ وان كرى هه‌ر وه‌كى وى دره‌و ب وان هه‌مىیان كرى .
وده‌مێ مرۆڤێ خودان باوه‌ر سه‌رهاتىیێن دیرۆكێ ـ وه‌كى د قورئانێ وحه‌دیسێ دا هاتـیـن ـ دخـوینت ، هه‌ست پـێ دكـه‌ت هـه‌ر وه‌كى ئه‌و یێ پـێـداچـوونـه‌كــێ د كاروانێ باوه‌رىیێ دا دكه‌ت ژ سه‌ركێشێ كاروانى بگره كو ئاده‌مه وحه‌تا دگه‌هته پێغه‌مبه‌رێ دویماهىیێ ـ سلاڤ ل هه‌مىیان بن ـ ؛ دا جهێ خـۆ د ناڤ دا ده‌سـنـیـشان بـكـه‌ت وبزانت ئه‌و یێ ب تنێ نینه ، به‌لكى ئه‌و یێ د گه‌ل كاروانه‌كى سه‌ركێشێن وى پێغه‌مبه‌ر بووینه وئالاهلگرێن وى هه‌ڤالێن ڤان پێغه‌مبه‌ران بووینه .
ژ لایه‌كێ دى ڤه قورئان ـ ده‌مێ سه‌رهاتىیێن دیرۆكێ ڤه‌دگێڕت ـ خـوانـده‌ڤـانـێ خۆ ل هندێ هشیار دكه‌ت كو حه‌تا ئه‌و بشێت د ڤان سه‌رهاتىیان بگه‌هت ، وپارچه‌یێن وان ب دورستى لێك بده‌ت ، دڤێت ئه‌و خۆ ژ لایێ رووحى وهزرى ڤه بۆ وه‌رگرتنێ ئاماده بكه‌ت ، ئه‌گه‌ر نه سه‌ره‌ده‌رىیا وى د گه‌ل ڤان سه‌رهاتىیان دێ یا خرش بت ، وئه‌گه‌ر خوانده‌ڤانى لایێ رووحى وهزرى ل نك خۆ ژ كار نـه‌ئـێـخست به‌رسڤدانا وى دێ یا پێكهاتى ودورست بت ، وهنگى ئه‌و دێ ب سه‌ر ئارمانـجا سه‌ره‌كى ژ ڤه‌گێڕانا سه‌رهاتىیێ هل بت ، ودێ زانت كو ئیسلامه ئه‌و ( نه‌سه‌با ) ڕه‌هێن خۆ د ناڤ ئاخا دیرۆكێ ڕا داهێلاین وخودان باوه‌ر هه‌مى گه‌هاندینه ئێك وكرینه ئێك ئوممه‌ت : (وإنَّ هذه أمتُّكم أمةً واحدةً وأنا ربُّكم فاتَّقون) [ المؤمنون : 52 ] ، ووى ئه‌گه‌ر هه‌ست ب ڤێ ( نه‌سه‌بێ ) كر وپـتـر ژ هه‌ر نـه‌سـه‌بـه‌كا دى كه‌یف پێ هات هنگى دو هه‌ست وشعوورێن مه‌زن د دلـێ وى دا دێ په‌یدا بن :
1- هه‌ستا ب صه‌بر ودلـخۆشىیێ كو ئه‌و ژى ئێكه ژ ئه‌ندامێن ڤێ كـۆما مه‌زن یا ل به‌ر چاڤێن خودێ و ب ده‌ستێن پێغه‌مبه‌ران هاتىیه ئاڤاكرن .
2- وهه‌ستا ب وێ سه‌رفه‌رازى وسه‌ربلندىیێ یا هێزه‌كا وه‌سا بده‌ته وى كو نه‌خۆشىیێن ڕێكێ ل به‌ر وى سڤك بكه‌ت وشیانه‌كا وه‌سا بده‌تێ كو ئه‌و به‌رده‌وامىیێ ب ڤێ ڕێكێ بده‌ت ، وخه‌مێ ژ ئاسته‌نگێن ڕێكێ نه‌خۆت .
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی