ژبیر نەکە کو ژڤان بەحەشتە
ژبیر نەکە کو ژڤان بەحەشتە
وبه‌حه‌شتا ژڤان بۆ مه پێ هاتییه‌دان ئه‌و تشت لێ هه‌یه یێ نه چو چاڤان دیتى، ونه چو گوهان بهیستى، ونه‌هاتییه سه‌ر هزرا چو مرۆڤان.. وه‌ى بۆ وى یێ خۆشییا به‌حه‌شتا بـه‌رده‌وام دده‌تــه ب موژیلاهییا دنیایه‌كا به‌روه‌خت، ودوڕ ومرارییێن نه‌ئێته بهاكرن دده‌ته ب هنده‌ك خیشه‌به‌ركێن بێ بها، ئه‌و چ عه‌قله وى هه‌ى؟
هلسه‌نگانده‌ك:
فوضه‌یلێ كوڕێ عیاضى دبێژت: ئه‌گه‌ر دنیا زێڕه‌كێ فانى بت، وئاخره‌ت قافكه‌كێ باقى بت، دڤییا مرۆڤ قافكێ بمینت ب پێش زێڕێ نه‌مینت بێخت، ڤێجا پا چاوایه ودنیا قافكه‌كێ فانییه، وئاخره‌ت زێڕه‌كێ باقییه؟!
یه‌حیایێ كوڕێ موعاذى دگۆت: یا ره‌ببى.. ته به‌حه‌شت چێكر وته كافر ژێ بێ هیڤى كرن، وته ملیاكه‌ت چێكرن ووان هه‌وجه‌یى ب به‌حه‌شتێ نینه، وته ب خۆ ژى چو مننه‌ت ب به‌حه‌شتێ نینه، یا ره‌ببى پا ئه‌و دێ بۆ كێ بت؟
ڕێكا به‌حه‌شتێ:
ئه‌رێ ته به‌حه‌شت دڤێت؟
گوهێ خۆ بده پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ئه‌و دێ ڕێكا وێ نیشا ته ده‌ت..
گوهدارییا ده‌یكێ:
موعاویه یێ سوله‌مى دبێژت: ئه‌ز هاتمه نك پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- من گۆتێ: ئه‌ى پێغه‌مبه‌رێ خودێ ئه‌زێ هاتیم من دڤێت بۆ خودێ وئاخره‌تێ د گه‌ل ته ده‌ركه‌ڤمه جیهادێ، وى گۆته من: ده‌یكا ته یا زێندییه؟ من گۆتێ: به‌لێ، وى گۆت: بزڤڕه قه‌نجییێ د گه‌ل بكه، ئه‌ز چووم ژ لایێ دى ڤه هاتمه نك، ومن گۆتنا خۆ دوباره كر، وى ژى گۆتنا خۆ دوباره كر، ئه‌ز چووم و ژ سنگى ڤه هاتمه نك ومن گۆتێ: من دڤێت بۆ خودێ وئاخره‌تێ د گه‌ل ته ده‌ركه‌ڤمه جیهادێ، وى گۆت: ده‌یكا ته یا زێندییه؟ من گۆتێ: به‌لێ، وى گۆت:(الْزَمْ رِجْلَهَا، فَثَمَّ الجَنَّةُ )یه‌عنى: هــه‌ڕه پـیـیـێ وێ بگره به‌حه‌شت یا ل وێرێ.. مه‌خسه‌د: ئه‌گه‌ر ته به‌حه‌شت دڤێت، هه‌ڕه خۆ پاڤێژه به‌ر پییێ ده‌یكا خۆ، وخزمه‌تا وێ بكه، ئه‌وه به‌حه‌شتا ته.گوهدارییا زه‌لامى:
حوصه‌ینێ كوڕێ محصنێ دبێژت: مه‌تا من هاته نك پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن-، پشتى وێ كارێ خۆ گۆتییێ، وى گۆتێ: تو یا شیكرى یی؟ وێ گۆت: به‌لێ، پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆتێ: تو بۆ وى یا چاوایى؟ وێ گۆت: ئه‌ز ته‌خسیرییێ د ده‌ر حه‌قا وى دا نــاكـه‌م، ئــه‌و تـشـت تـــێ نــه‌بـــت یـــێ ئه‌ز نه‌شێم، پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆتێ:(فَانْظُرِي أَيْنَ أَنْتِ مِنْهُ، فَإِنَّمَا هُوَ جَنَّتُكِ وَنَارُكِ)
یه‌عنى: به‌رێ خۆ بدێ كانێ تو د گه‌ل وى یا چاوایى، چونكى ئه‌و به‌حه‌شت وئاگرێ ته‌یه.. مه‌عنا: ئه‌گه‌ر تو گوهدارییا وى بكه‌ى، ئه‌و دێ بته ئه‌گه‌را چوونا ته بۆ به‌حه‌شتێ، وئه‌گه‌ر تو گوهدارییا وى نه‌كه‌ى، ئه‌و دێ بته ئه‌گه‌را چوونا ته بۆ جه‌هنه‌مێ.
پاراستنا ئه‌زمانى ونامویسێ:
سه‌هلێ كوڕێ موعاذى دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: (مَنْ يَضْمَنْ لِي مَا بَيْنَ لحْيَيْهِ وَمَا بَيْنَ رِجْلَيْهِ أَضْمَنْ لَهُ الجَنَّةَ)وئــه‌ڤ حــه‌دیـسـه ژى هـنـدێ دگه‌هینت كو ئێك ژ ڕێكێن چوونا به‌حه‌شتێ ئه‌وه مرۆڤ ئه‌زمانێ خۆ بپارێزت، وى تشتى پێ نه‌بێژت یێ خودێ پێ خۆش نه‌بت، ونامویسا خۆ ژى بپارێزت، وى كارى نه‌كه‌ت یێ خودێ حه‌رام كرى.
ئه‌خلاقێ باش:
ئه‌بوو ئومامه دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: (أَنَا زَعِيمٌ بِبَيْتٍ فِي رَبَضِ الجَنَّةِ لِمَنْ تَرَكَ الْمِرَاءَ وَإِنْ كَانَ مُحِقًّا، وَبِبَيْتٍ فِي وَسَطِ الجَنَّةِ لِمَنْ تَرَكَ الْكَذِبَ وَإِنْ كَانَ مَازِحًا، وَبِبَيْتٍ فِي أَعْلَى الجَنَّةِ لِمَنْ حَسَّنَ خُلُقَهُ )یه‌عنى: ئه‌ز كه‌فیل ب خانییه‌كى ل بنێ به‌حه‌شتێ بۆ وى یێ جه‌ده‌لێ نه‌كه‌ت ئه‌گه‌ر خۆ یێ حه‌ق ژى بت، و ب خانییه‌كى ل نیڤا به‌حه‌شتێ بۆ وى یێ دره‌وێ نه‌كه‌ت ئه‌گه‌ر خۆ ب یارى ڤه بت، و ب خانییه‌كى ل سه‌رێ به‌حه‌شتێ بۆ وى یێ ئه‌خلاقێ وى یێ باش بت.
خۆدویركرنا ژ خواستنێ:
وكــو مــرۆڤــى نه‌فسه‌كا بلند هه‌بت وخۆ ره‌زیل نه‌كه‌ت، ثه‌وبانێ مه‌ولایێ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- دبێژت: پێغه‌مبه‌رى گۆت: (مَنْ يَتَكَفَّلُ لِي أَنْ لَا يَسْأَلَ شَيْئًا وَأَتَكَفَّلُ لَهُ بِالجَنَّةِ؟)یــه‌عـنـى: كى دێ كه‌فاله‌تێ ده‌ته من كو تشته‌كى نه‌خوازت، ئه‌ز دێ كه‌فاله‌تێ ب به‌حه‌شتێ ده‌مێ؟ ثه‌وبانى گۆت: ئه‌ز ئه‌ى پێغه‌مبه‌رێ خودێ( ). دبێژن: ڤێجا پشتى هنگى خۆ ئه‌گه‌ر ثه‌وبان یێ سویار با ودارێ وى ژ ده‌ستى كه‌فتبا، دهاته خوارێ ودارێ خۆ ڕادكر ونه‌دگۆته كه‌سێ: دارێ من بده ف من!
ڕاكرنا ئاسته‌نگان ژ ڕێكا خه‌لكى:
ئه‌بوو هوره‌یره دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: (كَانَ عَلَى الطَّرِيقِ غُصْنُ شَجَرَةٍ يُؤْذِي النَّاسَ فَأَمَاطَهَا رَجُلٌ، فَأُدْخِلَ الجَنَّةَ )یه‌عنى: ل سه‌ر ڕێكێ چه‌قێ داره‌كێ هه‌بوو نه‌خۆشى دگه‌هانده خه‌لكى، زه‌لامه‌كى ئه‌و لادا، ڤێجا ئه‌و بۆ به‌حه‌شتێ هاته‌برن.
كرنا نڤێژا سپێدێ وئێڤارى:
ئه‌بوو مووسایێ ئه‌شعه‌رى دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: (مَنْ صَلَّى الْبَرْدَيْنِ دَخَلَ الجَنَّةَ )یه‌عنى: هه‌ر كه‌سێ نڤێژا سپێدێ وئێڤارى بكه‌ت دێ چته به‌حه‌شتێ. وئاشكه‌رایه كو ل نڤێژا سپێدێ وئێڤارى ملیاكه‌تێن ڕۆژێ وشه‌ڤێ ل مزگه‌فتان كۆم دبن..
داخوازكرنا به‌حه‌شتێ سێ جاران:
ئه‌نه‌سێ كوڕێ مالكى دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت:
(مَا سَأَلَ رَجُلٌ مُسْلِمٌ الله الجَنَّةَ ثَلاَثًا ، إِلاَّ قَالَتِ الجَنَّةُ : اللَّهُمَّ أَدْخِلْهُ الجَنَّةَ، وَلاَ اسْتَجَارَ مِنَ النَّارِ مُسْتَجِيرٌ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ ، إِلاَّ قَالَتِ النَّارُ : اللَّهُمَّ أَجِرْهُ مِنَ النَّارِ)یه‌عنى: زه‌لامه‌كێ موسلمان داخوازا به‌حه‌شتێ سێ جاران ژ خودێ ناكه‌ت ئه‌گه‌ر به‌حه‌شت نه‌بێژت: یا ره‌ببى وى ببه به‌حه‌شتێ، ونینه ئێك سێ جاران خۆ ب خودێ ژ ئاگرى بپارێزت ئه‌گه‌ر ئاگر نه‌بێژت: یا ره‌ببى وى ژ ئاگرى بپارێزه.
وه‌كى عومه‌یرى به:
چاڤ ل عومه‌یرى بكه، ئه‌و به‌حه‌شتا ژڤان بۆ ته پێ هاتییه‌دان ب به‌ر هندێ دكه‌ڤت تو له‌زێ بۆ بكه‌ى.. ل ڕۆژا به‌درێ پێغه‌مبه‌رێ خودێ -سلاڤ لێ بن- د ناڤ هه‌ڤالێن خۆ دا ڕابوو وگۆت: ڕابنه به‌حه‌شته‌كێ فره‌هییا وێ هندى عه‌سمانان وعه‌ردییه، عومه‌یرێ كوڕێ حومامێ ئه‌نصارى گۆت: ئه‌ى پێغه‌مبه‌رێ خودێ، به‌حه‌شته‌كا فره‌هییا وێ هندى عه‌سمانان وعه‌ردى؟! گۆت: به‌لێ، وى گۆت: وه‌ى وه‌ى! ئه‌ز ب خودێ كه‌مه ئه‌ى پێغه‌مبه‌رێ خودێ، لازمه ئه‌ز ژ خــه‌لكێ وێ بـم، پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆتێ: تو ژ خه‌لكێ وێ یى.. هنگى هنده‌ك قه‌سپ د ده‌ستێ وى دا بوون، ژێ دخوارن، وى به‌رێ خۆ دا قه‌سپێت خۆ وگۆت: ئه‌گه‌ر ئه‌ز هند بمیمنه ساخ حه‌تا ئه‌ز ڤان قه‌سپان دخۆم، ئه‌و ژیانه‌كا درێژه، پاشى وى ئه‌و قه‌سپ هاڤێتن و ب نك له‌شكه‌رێ كافران ڤه چوو وشه‌ڕ كر حه‌تا هاتییه كوشتن.
(ال عمران مائة و ثلاثة و ثلاثين الى ست و ثلاثين)(آل عمران: 122-136).
به‌حه‌شت هه‌ر وه‌كى تو دبینى:
ئه‌گه‌ر ته بڤێت بزانى كانێ ئه‌و به‌حه‌شتا ژڤان بۆ مه پێ هاتییه‌دان، یا چاوایه، هه‌ر وه‌كى تو ب چاڤ دبینى، گوهدارییا ڤان گۆتنێن پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- بكه، چاوا ئه‌و بۆ مه به‌حس ژێ دكه‌ت:
ئیشییه‌كێ به‌حه‌شتێ
(من به‌حه‌شت دیت ومن ده‌ست هاڤێته ئیشییه‌كى، ئه‌گه‌ر من ئه‌و دابا هه‌وه هندى دنیا هه‌بت هوین دا ژێ خۆن )بوخارى وموسلم
دارێن به‌حه‌شتێ
داره‌ك د به‌حه‌شتێ دا نینه ئه‌گه‌ر قوڕمێ وێ ژ زێڕى نه‌بت ترمذى
بێهنا به‌حه‌شتێ
(بێهنا وێ قویناغا پێنجسه‌د سالان دچت )ئبن ماجه
خانییێن به‌حه‌شتێ
(خانییێن به‌حه‌شتێ لبنه‌ك ژ زیڤییه، ولبنه‌ك ژ زێڕى، وته‌قنا وێ ژ مسكێیه، وبه‌ركێن وێ ژ لۆلۆ ویاقووتانه، وئاخا وێ ژ زه‌عفه‌رانێیه، هه‌چییێ بچتێ دكه‌فته نعمه‌تێ وبێ هیڤى نابت، وهه‌ر دمینت ونامرت، جلكێن وان ناڕزن، وجحێلینییا وان پویچ نابت)ئه‌حمه‌د وترمذى
وتشته‌كێ زێده
(ئه‌گه‌ر خه‌لكێ به‌حه‌شتێ چوونه به‌حه‌شتێ، خودێ دێ بێژت: هه‌وه تشته‌كێ دى دڤێت ئه‌ز ل هه‌وه زێده بكه‌م؟ ئه‌و دێ بێژن: ما ته ڕوییێن مه سپى نه‌كرن؟ ما ته ئه‌م نه ئیناینه به‌حه‌شتێ وئه‌م ژ ئاگرى ڕزگار كرین؟ هنگى په‌رده دێ ئێته لادان، ڤێچا تشته‌ك بۆ وان نه‌هاتییه دان ل به‌ر وان خۆشتڤیتر بت ژ به‌رێخۆدانا وان بۆ خودایێ وان )موسلم
یا ره‌ببى تو مه ژ ڤێ نعمه‌تێ بێ بار نه‌كه‌ى.
ل دویماهییێ:
فوضه‌یلێ كوڕێ عیاضى دبێژت:
((ها.. ته دڤێت ل فیرده‌وسێ ئاكنجى ببى، وببیه جیرانێ خودێ ل مالا وى د گه‌ل پێغه‌مبه‌ر وڕاستگۆ وشه‌هید وچاكان، باشه ب چ كارێ ته كرى؟ ب چ شه‌هوه‌تا ته هێلاى؟ ب چ كه‌ربا ته داكرى؟ ب چ مرۆڤاینییا ته گـــه‌هــانــدى؟ ب چ خه‌له‌تییا برایێ خۆ یا ته بۆ غه‌فراندى؟ ب كیژ نێزیكێ ته بۆ خودێ ژ خۆ دویركرى؟ ب كیژ دویرى ته بۆ خودێ نێزیكى خۆ كرى؟)).
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی