فەقیریــیا خو بووی رابـگەهیـنە
فەقیریــیا خو بووی رابـگەهیـنە
چونكى ته بڤێت یان نه‌ڤێت تو فه‌قیرێ به‌ر ده‌ستێ وى یى.. ل صه‌حرایا ڤێ ژیانێ -ئه‌گه‌ر ئه‌و نه‌بت- ژ برس وتێنا دا تو دێ مرى، به‌رانبه‌ر به‌لا وموصیبه‌تێن ڤێ دنیایێ ئه‌گه‌ر ئه‌و ده‌ستێ ته نه‌گرت تو دێ چییه هیلاكێ، وئه‌ڤه حالێ ته ب تنێ نینه، به‌لكى ئه‌و حالێ هه‌ر ئێكییه ژ بلى وى: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّـهِ ۖ وَاللَّـهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ ﴿١٥﴾)(فاطر: 15) گه‌لى مرۆڤان، هوین هه‌مى فه‌قیرێن به‌ر ده‌ستێ خودێنه..
ئه‌گه‌ر ئه‌و وى بایێ هوین هل دكێشن وپێ دژین، ده‌لیڤه‌یه‌كا ب تنێ ژ هه‌وه ببڕت ئێك ژ هه‌وه نامینت.. ئه‌گه‌ر ئه‌و عه‌ردێ هوین ل سه‌ر پشتێ دژین ئه‌و ب هه‌وه ڤه ڕانه‌گرت، دێ ل بن پییێن هه‌وه هژییێت، وئێك ژ هه‌وه نامینته زێندى.. ئه‌گه‌ر ئه‌و ده‌رگه‌هێن عه‌سمانى ل به‌ر هه‌وه بگرت وبارانێ نه‌بارینت، هوین ب حه‌یوان وطه‌یر وطه‌وال ڤه دێ چنه هیلاكێ..
هوین ژ مه‌جبوورى هه‌ژارێن به‌ر ره‌حما وینه، ڤێجا هوین ب ئختیارا خۆ ژى ب گۆتن وكریار هه‌ژارییا خۆ بۆ وى ئاشكه‌را بكه‌ن، هه‌وجه‌ییا خۆ بگه‌هیننه به‌ر ده‌رگه‌هێ وى، وداخوازێ ژ وى ب تـنـێ بكه‌ن، هــه‌وارا هـه‌وه بلا ژ وى بت، وهیڤى وئومێدا هه‌وه بلا ب وى بت، خۆ بۆ وى ب تنێ بچه‌مینن ئه‌و دێ هه‌وه سه‌ربلند كه‌ت، وملكه‌چییا هه‌وه بلا بۆ فه‌رمانێن وى ب تنێ بت، ئه‌و دێ هه‌وه سه‌رفه‌راز كه‌ت.
دنیا هه‌مى ئه‌گه‌ر یا ته بت، ب فه‌قیرى ل به‌ر ده‌رگه‌هێ وى بدانه، وئه‌گه‌ر جاره‌كێ وى زوى ده‌رگه‌هـ ل ته ڤه‌نه‌كر، به‌رێ خۆ بده ته‌خسیرى وكێماسییا خۆ د خواستنێ دا، به‌رى كو تو گازنده‌یا گیرۆبوونێ ژێ بكه‌ى..
ب ئه‌زمانى ئعترافێ ب فه‌قیرییا خۆ بۆ وى بكه، وئه‌ڤه ڕێبازا پێغه‌مبه‌ر وچاكێن به‌رى ته‌یه ژى، ڕۆژا مووسا -سلاڤ لێ بن- ژ ده‌سهه‌لاتا فیرعه‌ونێ زالم ڕزگار بووى، وته‌نا ورحــه‌ت ل بــن دارا مه‌دینێ پالداى، ئعتراف ب هـــه‌ژارییا خـۆ بــۆ وى كر وگۆت:(رَبِّ إِنِّي لِمَا أَنزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِيرٌ ﴿٢٤﴾)(القصص: 24).
وڕێكا ته بۆ ڕاگه‌هاندنا فه‌قیرییێ بلا ب ڤان پێگاڤان بت:
ب دوعایا خۆشكاندن د گه‌ل دا بت:
چونكى دوعایا خۆشكاندن و(ته‌ذه‌للول) د گه‌ل دا، ڕێكا ژ هه‌مییان ڕاستگۆتره تو هه‌ژارییا خۆ بۆ وى پێ ئاشكه‌را دكه‌ى.. جاره‌كێ د گه‌ل ته چێبوویه كو ده‌رگه‌هێن دنیایێ هه‌مى ل به‌ر ته هاتبنه گرتن، وتو ژ خه‌لكى هه‌مییێ بی هیڤى ببى، وسه‌رێن ڕێیان هه‌مى ل به‌ر ته به‌رزه ببن، وتو نه‌زانى دێ كیڤه به‌رێ خۆ ده‌ى.. پاشى بیرا ته ل وى هات بت وته قه‌ستا ده‌رگه‌هێ وى یێ هه‌رده‌م ڤه‌كرى كربت، ب دله‌كێ تژى باوه‌ر، ب دو چاڤێن تژى ڕۆندك، ونه‌فسا شكه‌ستى، بێى كه‌سێ هاى ژ ته هه‌بت ژ وى پێڤه‌تر:
یا ره‌ببى.. ئه‌گه‌ر ده‌رگه‌هێن دنیایێ هه‌مى ل به‌ر من هاتبنه گرتن، ده‌رگه‌هێ ته هه‌ر دێ مینت ڤه‌كرى، ئه‌گه‌ر به‌نییان هه‌مییان پشت دابته من تو به‌رێ خۆ ژ من قه‌ت وه‌رناگێڕى، ئه‌گه‌ر ده‌رمانێ من ل به‌ر هه‌مى دختۆران ئاسێ ببت، چو تشت نینن ل به‌ر ته ئاسێ ببن..
وهۆسا تو مابى حه‌تا شرینییا موناجاتێ ب دلى تو تام بكه‌ى.. پاشى ته هند دیت بت ده‌رگه‌هێن ئاسێ ل به‌ر ته ڤه‌ببن..
ئه‌ها ئه‌ڤه‌یه یا ئه‌م دبێژین!!
ڕۆژه‌كێ مرۆڤه‌كێ هه‌ژار قه‌ستا خودێناسێ مه‌زن بشرێ حافى كر، وگۆتێ: ئه‌ى ئیمام، ده‌رگه‌هـ هه‌مى یێ ل من هاتینه گرتن، وپارییێ نانى ل من وعه‌یالێ من یێ بوویه هزره‌ت، ئه‌گه‌ر ته دوعایه‌ك بۆ من كربا.. بشرى به‌رێ خۆ دایێ، پاشى گۆتێ: جاره‌كێ ده‌مێ تشته‌كێ ب تنێ ژى د مالا ته دا نه‌ما، وعه‌یالێ ته گۆته ته: خلاس ئێدى چو تشت مه نه‌ما.. هه‌وجه‌ییا خۆ ببه به‌ر ده‌رگه‌هێ وى، هنگى دوعایا ته ژ دوعایا من دێ چێتر بت.
بۆچى؟
چونكى هنگى ئه‌و ژ دل دێ قه‌ستا وى كه‌ت یێ رزق د ده‌ستى دا، بێى بشرى یان هه‌ر ئێكێ دى یێ هه‌بت، بێخته ناڤبه‌را خۆ ووى، وهه‌ر جاره‌كا تو ژ خه‌لكێ دنیایێ هه‌مییێ بــێ هـیـڤی بووى، وهــنــدى دندكه‌كێ دلێ ب وان ڤه نه‌هاته گــرێـــدان، ئه‌و دێ د هه‌وارا ته ئێت:(وَهُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِن بَعْدِ مَا قَنَطُوا وَيَنشُرُ رَحْمَتَهُ ۚ)(الشورى: 28) كه‌نگى ئه‌و ره‌حما خۆ به‌لاڤ دكه‌ت؟
- پشتى عه‌بد بێ هیڤى دبن؟
ژ چ؟
- ژ هـــه‌ر ئێكى ژ بلى وى.. هــنـدى پیچه‌كێ ژى د دل دا هیڤییا تــه ب ئێكێ دى ژ بلى وى یا گرێداى بت، تو (ته‌وقوعا) هندێ بكه ئه‌و د هه‌وارا ته نه‌ئێت، به‌لێ چى گاڤا دلێ ته ژ هه‌ر تشته‌كى ڤالا بوو ژ بلى وى، مزگینى ل ته بت كو یا ته ژێ خواستى ئه‌و دێ بۆ ته ب جهـ ئینت، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و ل به‌ر خه‌لكى تشته‌كێ (موسته‌حیل) ژى بت.
ده‌ستێ خۆ یێ ڤالا
ب نك وى ڤه درێژ بكه:
ڕۆژا برایێن یووسفى ژ برسێ ڕه‌ڤین وقه‌ستا مصرێ كرى، دا عه‌زیزێ مصرێ كو یووسف ب خۆ بوو بێى ئه‌و پێ بحه‌سیێن، قه‌نجییه‌كێ ل وان بكه‌ت وهنده‌ك گه‌نمى بده‌تێ، وان پارێ خۆ یێ بێ بها ل به‌ر سنگێ عه‌زیزى دانا وگۆتنێ:(يَا أَيُّهَا الْعَزِيزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّ اللَّـهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّقِينَ ﴿٨٨﴾)(یوسف: 88).
ڕاسته ئه‌ڤ پارێ مه ئینایه دیوانا ته ب كێر چو نائێت، وچو بهایێ خۆ د بازارێ دا نینه، به‌لێ تو یێ حالێ مه دبینى، ئه‌م ب عه‌یال ڤه یێن كه‌فتینه ته‌نگاڤییه‌كا مه‌زن، مه چو ڕێ نه‌ماینه، تو قه‌نجییه‌كێ د گه‌ل مه بكه، ئه‌گه‌ر ئه‌م ژ هه‌ژى نه‌بین ژى، خودێ خێرێ دده‌ته قه‌نجیكاران.
و د گه‌ل وێ هه‌مییێ یا وان ئینایه سه‌رێ یووسفى، گاڤا یووسفى ئه‌و د ڤى حالى دا دیتین، ره‌حم ب وان بر، ویووسف مرۆڤه‌ك بوو، ڤێجا هوین چ دبێژن بۆ خودایێ یووسفى؟
ده‌ستێن خۆ یێن ڤالا ب نك وى ڤه درێژ بكه‌ن و ب دله‌كێ شكه‌ستى ڤه قه‌ستا دیوانا وى بكه‌ن، ڕاسته چانتكێ تــه یــێ خالییه ومێده‌كا تــه چــو د ناڤ دا نینه، به‌لێ چ هه‌وجه‌یه تو زادى د گه‌ل خۆ ببه‌یه دیوانا مه‌ردان، ما نه ل وێرێ سفرێن طه‌عامان هه‌رده‌م ب ڕێزكرینه؟
یا ره‌ببى ئـه‌گه‌ر له‌شێن مه ئێخسیرێن دنیایێ بن، ودلێن مه
ب ڤیانا وێ ڤه دگرێداى بن، هیڤییه‌كا مه‌زن مه‌یه كو ئه‌و ده‌ستێ
ب نك تـه ڤه بێته درێژكرن تو وى ڤالا نازڤڕینى، وئه‌و دلێ ژ ته
ب هیڤى بت تو بێ مراد ناڤه‌گه‌ڕینى، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و یێ ژ هه‌ژى
كــه‌ره‌ما تــه نــه‌بـت ژى، چونكى مرۆڤێن مه‌رد چو جاران دانا خۆ
ب ته‌خسیرییا خازۆكان ڤه گرێ ناده‌ن، ڤێجا چاوا تو دێ وه كه‌ى
وتو خودایى؟
ل به‌ر ده‌رگه‌هێ وى ل دلێ خۆ بگه‌ڕیێ:
جاره‌كێ وه‌سا چێبوویه تو ب خه‌م كه‌فتبى بێى كو تو ئه‌گه‌ره‌كێ بۆ وێ چه‌ندێ بزانى، یان ته هه‌ست ب خه‌ریبییێ كربت وتو ل وارێ خۆ و د ناڤ دۆست وهه‌ڤالێن خۆ دا، ئه‌گه‌ر تشته‌كێ هۆسا ته دیت بت، تو بزانه دلى -وه‌كى ئبن قه‌ییم دبێژت- هنده‌ك ده‌م هه‌نه ب سه‌ر دا دئێن ئه‌و هه‌ست ب خه‌ریبییه‌كا وه‌سا دكه‌ت تشته‌ك وێ خه‌ریبییێ نابه‌ت ژ بـلــى هندێ كـو تـو بمینییه د گه‌ل وى ب تـنــێ د (خه‌لوه‌یه‌كا رووحى) دا؛ دا هه‌ست ب صه‌برئینانێ بكه‌ى، وهنده‌ك ده‌م هه‌نه ب سه‌ر دلى دا دئێن ئه‌و هه‌ست ب سۆتنییه‌كا وه‌سا دكه‌ت تشته‌ك وى ته‌نا ناكه‌ت ژ بلى رازیبوونا ب قه‌ده‌را خودێ وهه‌مبێزكرنا صه‌برێ..
وكانێ چاوا هنده‌ك جاران ده‌ستێ مرۆڤى پێتڤى ب وى مالى هه‌یه یێ هه‌وجه‌ییا وى تێر دكه‌ت، وه‌سا دلى ژى هه‌وجه‌یى ب زاده‌كێ وه‌سا هه‌یه ڤیان وشه‌وقا وى هاویش بكه‌ت، وخودان دلان ب سه‌ربۆڕ زانییه كو تشته‌ك نینه ڤێ چه‌ندێ بكه‌ت ژ بلى ڤیانا وى.. جاره‌كێ خـودێـنـاسـه‌ك ل كــۆلانان دگه‌ڕیا ودگۆت: دلێ من.. كانێ دلێ من؟ كێ ژ هه‌وه دلێ من دیتییه.. پاشى وى قه‌ستا كۆلانكه‌كێ كر، دیت بچویكه‌ك یێ ژ به‌ر ده‌یكا خۆ دڕه‌ڤت، وده‌یكا وى یا ددانتێ وئه‌و یێ دكه‌ته گرى، پاشى ده‌یكا وى ئه‌و هاڤێته سه‌ر ڕێكێ وچوو د مال دا وده‌رگه‌هـ لێ گرت، زارۆك ل دۆر وڕه‌خێن خۆ زڤڕى ونه‌زانى دێ كیڤه چت، له‌و زڤڕى به‌ر ده‌رگه‌هى و ل ده‌رگه‌هى دا وگازى ده‌یكا خۆ كر، ده‌یكێ ده‌رگه‌هـ ڤه‌نه‌كر، جاره‌كا دى ده‌رگه‌هـ قوتا وگازى كر: دادێ.. ده‌رگه‌هى بۆ من ڤه‌كه، ئه‌گه‌ر تو ده‌رگه‌هى ل من ڤه‌نه‌كى چو جهـ نینن ئه‌ز بچمێ، وكه‌سه‌ك نینه من بده‌ته بــه‌ر سنگێ خـــۆ، هنگى دلێ ده‌یكا وى ما پێڤه، ده‌رگه‌هـ بــۆ ڤــه‌كــر ودا به‌ر سنگێ خۆ و ب گرى ڤه گۆتێ: رحا ده‌یكا خۆ! گونه‌ها ته بوو من ئه‌ڤه د گه‌ل ته كرى، ئه‌گه‌ر ته گوهدارییا من كربا ئه‌ڤه ب سه‌رێ ته نه‌دهات.
هنگى ڤى خودێناسى كره هه‌وار وگۆت: ڤێ گاڤێ من دلێ خۆ دیت!
ڕێكا ژ هه‌مییان نێزیكتر یا ته دگه‌هینته وى ئه‌وه تو ل به‌ر ده‌رگه‌هێ وى ل دلێ خۆ بگه‌ڕیێى، و ل به‌ر ده‌رازینكا وى ئعترافێ ب (موفلسییا خۆ) بكه‌ى، مال.. مه‌نصب.. عه‌یال.. وهه‌ر تشته‌كێ ماددى یێ ته ب دنیایێ ڤه گرێده‌ت، ل به‌ر چاڤێن ته نه‌مینت، ب فه‌قیرییه‌كا خوڕى وموفلسییه‌كا تمام ڤه قه‌ستا وى بكه، هنگی ده‌رگه‌هێ وى ل به‌را خۆ ڤه‌كرى دێ بینى.
جاره‌كێ ده‌رگه‌هێن عه‌سمانى ل به‌ر خه‌لكى هاتنه گرتن، ونێزیك بوو خه‌لا ڕابت، خه‌لكێ باژێڕى چوونه چۆلى دا نڤێژا بارانێ بكه‌ن، وبوو هه‌وار وگازییێن وان، ئیمامێ وان ب لایه‌كێ ڤه‌ده‌ر ڤه چوو، دیت خه‌لیفه‌یێ وان سه‌ركۆل وپێخاس، و ب خۆشكاندن ڤه سه‌رێ خۆ یێ دانایه عه‌ردى وبۆ خودێ یێ چوویه سوجدێ، ویێ هه‌وار دكه‌ته وى.. ئیمام زڤڕى ناڤ خه‌لكى وگۆت: ئامانێن خۆ حازر بكه‌ن، مزگینییا من ل هه‌وه نێزیك دێ باران ئێت، گاڤا (جه‌ببارێ) عه‌ردى خۆ بۆ (جه‌ببارێ) عه‌سمانى شكاند، (جه‌ببارێ عه‌سمانى) دێ د هه‌وارا خه‌لكى ئێت!
ووه‌سا چێبوو وه‌كى وى گۆتى، هێشتا ئه‌و ژ چۆلى نه‌زڤڕین بارانێ لێكر..
ڕاستییا دنیایێ بزانه دێ فه‌قیرییا خۆ بۆ وى زانى:
هه‌ر كه‌سه‌كێ ب دورستى د ڕاستییا دنیایێ نه‌گه‌هت، نه د ژیانا خۆ دا رحه‌ت دبت، ونه ژى فه‌قیرییا خۆ بۆ خودێ دزانت، دێ هزر كه‌ت ئه‌و ژ هه‌ر ئێكى یێ بێ منه‌ته، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌و ئێك خودایێ عه‌رد وعه‌سمانان بت، ما نه وى ماله‌كێ زێده هه‌یه؟ ما نه خودانێ عه‌یاله‌كێ بۆش وسه‌لته‌نه‌ته‌كا مه‌زنه؟ ما نه تژى دۆر وڕه‌خێن وى حه‌ره‌س وزێره‌ڤانن؟ ڤێجا ئه‌و ژ چ بترست یان ژ كێ بترست؟
وهه‌ر ئه‌ڤ ڕێكه بوو یا فیرعه‌ونێ كه‌ڤن ل سه‌ر چووى، وفیرعه‌ونێن نوى ژى ل سه‌ر دچن، فیرعه‌ونى گۆته ملله‌تێ خۆ:
(يَا قَوْمِ أَلَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَهَـٰذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي مِن تَحْتِي ۖ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ﴿٥١﴾)(الزخرف: 51) ئه‌ى ملله‌تێ من، ما هوین ملكێ من نابینن؟ ما ملكێ مصرێ هه‌مى نه یێ منه وئه‌ڤه ڕویبار د بن من دا دچن؟
(ملكێ من..) ئه‌ڤه سه‌رێ گــرێــكــێ وبناخه‌یێ گـرفـتـاریـێیه، گاڤا ته هزر كر دنیا -یان تشته‌ك ژ دنیایێ- ملكێ ته‌یه، هنگى وه‌كى فیرعه‌ونى تو دێ خۆ بێ منه‌ت بینى، كه‌نگى دێ هشیار بــى وڕاستییا ملكێ خـــۆ زانى، گاڤا ئه‌و ڕویبارێن د بن تــه دا چـــن د سه‌ر ته دا چوون! به‌لێ هنگى هشیارى چو مفایى ناگه‌هینته ته.
وبه‌رى تو بگه‌هییه وى ده‌مى یێ هشیارى فایدێ ته نه‌كه‌ت، خۆ هشیار كه، وبزانه كو رحه‌تییا تمام د ڤێ دنیایێ دا بۆ كه‌سێ نینه؛ چونكى ئه‌و وارێ موژیلى ووه‌ستیان وفه‌نائێیه.
ئه‌و كه‌سێ خودێ عه‌یال دایێ هندى زه‌حمه‌تێ ب وان ڤه دبینت، دبێژت: خوزى من چو عه‌یال نه‌بان، وئه‌وێ عه‌یال نه‌هه‌ى خوزییان ڕادهێلت كو وى عه‌یال هه‌با.. یێ بچویك دبێژت: خوزى ئه‌ز مه‌زن ببام، ویێ مه‌زن دبێژت: خوزییێن هنگى وه‌ختێ ئه‌زێ بچویك..
ئه‌وێ بێ كار هیڤییا وى ئه‌وه كاره‌ك ب ده‌ست كه‌فتبا، ویێ كار هه‌ى دبێژت: خوزى پیچه‌كێ ئه‌ز مابامه به‌طال.. یێ فه‌قیر مرادا وى ئه‌وه ڕۆژه‌كێ وه‌كى یێ زه‌نگین لێ بێت، ویێ زه‌نگین حه‌سویدییێ ب دلڕحه‌تییا فه‌قیرى دبه‌ت.. مرۆڤه‌كێ خودان مه‌نصب وخه‌ده‌م وحه‌شه‌م ڕۆژه‌كێ دگۆت: خوزى ئه‌ز شیابامه ڕۆژه‌كێ ب تنێ ل بازارێ هاتبام وچووبام وه‌كى خه‌لكى، وئه‌و خه‌لكێ ل بازارێ ب تنێ دئێن ودچن وكه‌سێ هاى ژێ نه، دبێژن: خوزى جاره‌كێ ئه‌م چووباینه وتژى دۆر وڕه‌خێن مه حه‌ره‌س وخه‌لكى هه‌مییێ زانیبا ئه‌ڤه ئه‌م هاتین..
بێژنه من: كى د ڤێ دنیایێ دا یێ رحه‌ته و ب حالێ خۆ یێ رازییه؟!
من گرتى چو تشتێ ژ ته كێم نینه، وچو خه‌م وخیال ته نینن، وهه‌ر تشته‌كێ ته بڤێت ل به‌ر ده‌ستێ ته یێ حازره، تو بێژى بۆ ته خۆش بت؟ به‌رى تو خه‌له‌ت ببى وبێژى: ئه.. دێ بێژمه ته: ئه‌گه‌ر تو یێ ب ڤى ڕه‌نگى ژى یێ مه به‌حس ژێ كرى، هه‌ر جاره‌كێ -وه‌له‌و ب خافله‌تى ژى ڤه بت- دێ ته گوهـ لێ بت: (فلان كه‌س مر..)! مر.. گه‌هشته وێ دویماهییێ یا هه‌مى خودان رح، وتو ئێك ژ وانى، دێ گه‌هنێ، هنگى چ خۆشى بۆ ته دێ د وێ خۆشییێ مینت یا تو تێدا؟
ئه‌گه‌ر تو زه‌نگیترین مرۆڤ بى د دنیایێ، ماده‌م دێ مرى، تو یێ فه‌قیرى.. ما زه‌نگینى نه ئه‌وه ته منه‌ت ب كه‌سێ نه‌بت؟ باشه ئه‌وێ رحا ته د ده‌ستى دا، وچى گاڤا وى بڤێت ئه‌و وێ ژ ته بستینت چاوا تو دێ ژ وى یێ بێ منه‌ت بى؟
من گرتى ته باوه‌رى ب وى نینه.. ما ته باوه‌رى ب هندێ ژى نینه كو ئه‌ڤ خۆشییێن تو تێدا دویماهییه‌كا بۆ هه‌ى؟ بێژه من: چ تام د وێ خۆشییێ هه‌یه یا دویماهى بۆ هه‌ى؟
برایێ من.. خویشكا من: دنیا گوله‌كا گه‌شه، به‌لێ گاڤا پائیز د سه‌ر ته دا هات، تو چو خۆشییێ نه ژ ڕه‌نگێ وێ ونه ژ بێنا وێ نابینى، جهه‌كێ تژى رۆناهییه، به‌لێ گاڤا ل ته بوو شه‌ڤ تو نه‌شێى خۆ به‌ر پییێن خۆ ببینى، جوانییا وێ دچت، خۆشییا وێ نامینت، یێ لێ بلند نزم دبت، ویێ قه‌له‌و د ناڤ ئاخا وێ دا دحه‌لییێت، وصه‌برا وێ هه‌مى دبته بێ ده‌نگییه‌كا ب ترس وسه‌هم.. وئه‌گه‌ر ته بڤێت ڕاستییا ڤێ گۆتنا مه باش بزانى، جاره‌كێ تو ب تنێ هه‌ڕه ناڤ قه‌بران، وهزرا خۆ د قه‌سرێن خه‌لكێ وان دا بكه.. كێلییان، دا ئه‌و ب بێ ده‌نگییا خۆ ڤێ ڕاستییێ بۆ ته بێژن!
گه‌له‌ك د خۆ نه‌گه‌هه
دا ب سلامه‌تى ده‌رباس ببى:
ڕۆژه‌كێ ئێك ژ زانایێن تابعییان چو نك عائیشایێ پسیارا ڤێ ئایه‌تا پیرۆز ژێ كر:
(ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا ۖ فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّـهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ ﴿٣٢﴾)(فاطر: 32) ووه‌كى ئاشكه‌را ئه‌ڤ ئایه‌ته مرۆڤێن باش دكه‌ته سێ پشك:
ئه‌وێن ب كرنا هنده‌ك گونه‌هان وهێلانا هنده‌ك واجبان زولم ل نه‌فسا خۆ كرى.
وئه‌وێن واجب هه‌مى كرین وخۆ ژ هه‌مى گونه‌هان دایه پاش به‌لێ هنده‌ك سوننه‌ت هێلاین وهنده‌ك مه‌كرووهـ كرین.
وئه‌وێن واجب وسوننه‌ت هه‌مى كرین وخۆ ژ هه‌مى حه‌رام ومه‌كرووهان دایه پاش، وخۆ ژ هنده‌ك حه‌لالى ژى دایه پاش ژ ترسێن حه‌رامى دا.
عائیشایێ گۆتێ: ئه‌وێن له‌ز د خێران دا كرى، صه‌حابیێن پێغه‌مبه‌رى بوون -سلاڤ لێ بن- ئه‌وێن د گه‌ل وى چووین، وئـــه‌وێـــن هــنـده‌ك سستى كرى ئه‌ون یێن پشتى وان ل سه‌ر ڕێكا وان چووین، ویێن زولم ل خۆ كرى یێن وه‌كى من وته‌نه!
هۆسا عائیشا د خۆ دگه‌هشت! وئێك ژ مه ئه‌ڤرۆ چونكى دو گۆتنێن خێرێ بۆ خه‌لكى دبێژت، یان دو فلسان دكه‌ته د ده‌ستێ فه‌قیره‌كى دا، ده‌مێ وان ئایه‌تان دخوینت یێن به‌حسێ وان چاكان دكه‌ن ئه‌وێن ئێكسه‌ر وبێ حسێب دچنه به‌حه‌شتێ: ئه‌ڤه به‌حسێ وان (داعیانه) یێن وه‌كى مه!
ل دویماهییێ:
عه‌بدللاهێ كوڕێ عه‌بباسى ڤه‌دگوهێزت كو پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ل حه‌جا خاترخواستنێ، ل ئێڤارا عه‌ره‌فێ، ئه‌ڤ دوعایه كر:
(اللَّهُمَّ إِنَّكَ تَرَى مَكَانِي، وَتَسْمَعُ كَلامِي، وَتَعْلَمُ سِرِّي وَعَلانِيَتِي، لَا يَخْفَى عَلَيْكَ شَيْءٌ مِنْ أَمْرِي، أَنَا الْبَائِسُ، الْفَقِيرُ، المُستغِيثُ، المُسْتَجِيرُ، الْوَجِلُ، المُشْفِقُ، المُقِرُّ، المُعْتَرِفُ بِذَنْبِهِ، أَسْأَلُكَ مَسْأَلَةَ الْمِسْكِينِ، وَأَبْتَهِلُ إِلَيْكَ ابْتِهَالَ المُذْنِبِ الذَّلِيلِ، وَأَدْعُوكَ دُعَاءَ الخَائِفِ الضَّرِيرِ، مَنْ خَضَعَتْ لَكَ رَقَبَتُهُ، وَذَلَّ جَسَدُهُ، وَرَغِمَ أَنْفُهُ لَكَ، اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْنِي بِدُعَائِكَ شَقِيًّا، وَكُنْ بِي رَءُوفًا رَحِيمًا، يَا خَيْرَ المَسْئُولِينَ، وَيَا خَيْرَ المُعْطِينَ)
ئه‌ڤه دوعایا وى بوو پشتى ئه‌و گه‌هشتییه دویماهییا قویناغێ، ل ده‌مێ خاترخواستنێ.. به‌رێ خۆ بدێ چاوا ئه‌و د ناڤ خه‌لكى هه‌مییێ دا و ب ده‌نگه‌كێ بلند فه‌قیرى وهه‌وجه‌ییا خۆ بۆ خودایێ خۆ ڕادگه‌هینت!
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی