خودانێن بیستانى
خودانێن بیستانى
مه‌ته‌له‌كا دى ژ وان مه‌ته‌لێن قورئانێ -د ڕه‌نگێ سه‌رهاتییێ دا- بۆ كافرێن مه‌كه‌هێ ئیناى، دا كو دویماهیا به‌طرانیێ وخۆمه‌زنكرنا ب مال وملكێ دنیایێ بۆ وان ئاشكه‌را بكه‌ت، مه‌ته‌لا خودانێن بیسانى بوو یا كو د سووره‌تا (القلم) دا هاتى..
وئــه‌ڤ سه‌رهاتییه ژى وه‌كى یا به‌رى نوكه مه‌ته‌له‌كه خودێ بۆ وان خرابكاران ئینایه یێن ب نعمه‌تێ د سه‌ر دا دچن، و ل شوینا كو ئه‌و شوكرا خودێ بكه‌ن، وحه‌قێ مالى ژ سه‌ر خۆ ڕاكه‌ن، وده‌ستێ هاریكاریێ بۆ مرۆڤێن پێتڤى وهه‌ژار درێژ بكه‌ن، وبزانن كو ئه‌و نعمه‌تێن بۆ وان هاتینه‌دان جه‌ڕباندنه‌كه ژ خودێ بۆ وان، ئه‌و د سه‌ر پیێ خۆ دا دچن، وهزر دكه‌ن ئه‌ڤ هه‌مى مال وملكێ بۆ وان هاتییه‌دان ژ به‌ر زیره‌كى وماقویلیا وانه، به‌لكى هێشتا وێڤه‌تر دچن ده‌مێ هزر دكه‌ن ئه‌ڤ ماله یێ وان هه‌ى ئێدى فه‌نا نابت، وئه‌و هه‌ر وهه‌ر د دنیایێ دا دێ مینن، وچو قیامه‌ت ل سه‌ر وان ڕانابن!
گه‌له‌ك جاران ده‌مێ دنیا ب نك ئێكى ڤه دچت، وده‌رگه‌هێ نعمه‌ت وخۆشیێن وێ ل به‌ر وى ڤه‌دبت، ئه‌و هزر دكه‌ت هندى هند ئه‌و یێ تێگه‌هشتى و ژ هه‌ژیه لـه‌و ئــه‌ڤ نعمه‌ته بـۆ وى یێن هاتینه پێكێشكرن، وئه‌و -وخه‌لكێ وه‌كى وى ژى ژ نه‌زان وداخوازكه‌رێن دنیایێ- هزر دكه‌ن هندى خودێ حه‌ز ژ وى دكه‌ت له‌و مالێ دایه وى وئه‌وێ زه‌نگین كرى، وئه‌و ژ بیرا خۆ دبــه‌ن كـو ئه‌ڤ مالێ بۆ وى هاتییه‌دان فتنه‌یه‌كه ئه‌و دێ پێ چته هیلاكێ ئه‌گه‌ر ب دورستى ب حه‌قێ وى ڕانه‌بت، پشتى هنگى ئه‌گه‌ر دانا مالى وزه‌نگینى ومه‌نصبان نیشانا ڤیانا خودێ بایه بۆ عه‌بدى، خودێ پێغه‌مبه‌رێن خۆ دا ژ هه‌مى كه‌سان زه‌نگینتر لێ كه‌ت.
ل دۆر ڤێ سه‌رهاتییێ:
خودایێ مه‌زن ده‌مێ به‌حسێ جه‌ڕباندنا خۆ بۆ كافرێن مه‌كه‌هێ ب مالێ دنیایێ وزه‌نگینیێ دكه‌ت، دبێژت: (إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ )ئه‌و غافلێن هه ژ كافرێن مه‌كه‌هێ مه ب ده‌وله‌مه‌ندیێ جه‌ڕباندن، ئینا ئه‌و به‌طران بوو وبه‌رێ وان ژ حه‌قییێ هاته وه‌رگێڕان؛ چونكى دلێن وان ب ڕۆناهیێ حه‌قییێ گه‌ش نه‌بووبوون، له‌و ژ ڕاستییێ د بێ ئاگه‌هـ بوون، ووان ئێكا هند كر ئه‌و د دنیایێ دا به‌رى ئاخره‌تێ تووشى گه‌ف ولۆمه‌كرنێ ببن، ومه‌ته‌لا وان د ڤــێ چــه‌نــدێ دا وه‌كى مه‌ته‌لا خودانێن بیستانى بوو، ودویر نینه مه‌ته‌لا خودانێ بیستانى ل نك خه‌لكێ مه‌كه‌هێ تشته‌كێ مه‌علووم بت، وسه‌رهاتییا وان د ناڤ وان دا یا به‌لاڤ بت، به‌لێ قورئانێ دڤێت ب ڕه‌نگه‌كێ دی و ب شرۆڤه‌كرنا نوى وێ ل به‌ر چاڤێن وان بدانت، وان دزانى مرۆڤه‌كى بیستانه‌كێ ب خه‌مل وتێر به‌رهه‌م هه‌بوو، چى تشتێ دلى دخواست د ناڤ دا هــه‌بـــوو، وپــشـتى زه‌لام نه‌ماى، وكوڕێن وى ل شوینا وى سه‌خبێریا بیستانى كرى، شه‌ڤه‌كێ ژ نشكه‌كێ ڤه وبێى ئه‌و ب ئه‌گه‌ره‌كا ماددى بحه‌سیێن، وان هند دیت غه‌زه‌به‌ك ژ عه‌سمانى هاته خوارێ، و ژ بیستانێ وان گرت وئه‌و كره عه‌رده‌كێ وێران وپویشه‌كێ ڕه‌ق وهشك!
تشتێ وان ژ سه‌رهاتییێ دزانى ئه‌ڤه بوو، وعه‌ده‌تێ دیرۆكێیه پتر جاران به‌س ڕویدانێن ماددى ژ سه‌رهاتییان ڤه‌دگوهێزت یێن ب چاڤ دئێنه دیتن، ودكه‌ڤنه بن قیاساتێن مرۆڤى یێن مــاددى، ومه‌سه‌لا ده‌ستێ قودره‌تێ د پشت ڕویدانێن سه‌رهاتییێ، ووان حیكمه‌ت وعیبره‌تێن د پشت سه‌رهاتییێ ڕا هه‌ین.. ئه‌ڤه دیرۆك خۆ لێ ناكه‌ته خودان! به‌لێ قورئان ده‌مێ سه‌رهاتییان بۆ مه ڤه‌دگوهێزت هنده‌ك جاران پتر ژ سیاقێ ماددى یێ ڕویدانان پالێ خۆ دده‌ته سه‌ر ڤى لایى، ئه‌ڤه‌یه تشتێ تامه‌كا تایبه‌ت دده‌ته سه‌رهاتییێن دیرۆكێ ده‌مێ د قورئانێ دا بۆ مه دئێنه ڤه‌گێڕان.
ڤێجا سه‌رهاتییا خودانێن بیستانى یا چاوا بوو؟ دا به‌رێ خۆ بده‌ینێ..
سه‌رهاتى وه‌كى د قورئانێ دا هاتى:
سه‌رهاتییا خودانێن بیستانى وه‌كى به‌رى نوكه ژى مه گۆتى د سووره‌تا (القلم) دا هاتییه، د ئایه‌تێن (17-33) دا، د ڤان ئایه‌تان دا خودایێ مه‌زن دبێژت:( إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ 17 وَلَا يَسْتَثْنُونَ 18 فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِنْ رَبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ 19 فَأَصْبَحَتْ كَالصَّرِيمِ 20 فَتَنَادَوْا مُصْبِحِينَ 21 أَنِ اغْدُوا عَلَىٰ حَرْثِكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَارِمِينَ 22 فَانْطَلَقُوا وَهُمْ يَتَخَافَتُونَ 23 أَنْ لَا يَدْخُلَنَّهَا الْيَوْمَ عَلَيْكُمْ مِسْكِينٌ 24 وَغَدَوْا عَلَىٰ حَرْدٍ قَادِرِينَ 25 فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ 26 بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ 27 قَالَ أَوْسَطُهُمْ أَلَمْ أَقُلْ لَكُمْ لَوْلَا تُسَبِّحُونَ 28 قَالُوا سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنَّا كُنَّا ظَالِمِينَ 29 فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ يَتَلَاوَمُونَ 30 قَالُوا يَا وَيْلَنَا إِنَّا كُنَّا طَاغِينَ 31 عَسَىٰ رَبُّنَا أَنْ يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِنْهَا إِنَّا إِلَىٰ رَبِّنَا رَاغِبُونَ 32 كَذَٰلِكَ الْعَذَابُ ۖ وَلَعَذَابُ الْآخِرَةِ أَكْبَرُ ۚ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ 33)د ڤان ئایه‌تان دا خودایێ مه‌زن گۆتنێ ئاراسته‌ى پێغه‌مبه‌رێ خۆ -سلاڤ لێ بن- دكه‌ت، وئیشاره‌تێ دده‌ته خه‌لكێ مه‌كه‌هێ ودبێژت: هندى ئه‌ميـن مه خه‌لكێ (مه‌كه‌هێ) وه‌كى خودانێن بيستانى جه‌ڕباندن.
وتشتێ بـه‌رچـاڤ د ڤێ ئـایـه‌تێ دا ئه‌وه وێ ناڤێ (الجنة - به‌حه‌شت) ل سه‌ر بیستانى دانا؛ دا مه ل هندێ هشیار بكه‌ت كو هه‌ر تشته‌كێ دلى دخواست د ناڤ وى بیستانى دا هه‌بوو.
خودێ دبێژت: مه خودانێن بیستانى جه‌ڕباندن، ده‌مێ وان سويند خوارى، كو ئه‌و سحارێ زوى بچنه ناڤ بيستانێ خۆ دا ئه‌و وى بچنن، وچويێ ژێ نه‌ده‌نه مرۆڤێن فه‌قیر، وده‌مێ وان ئه‌ڤ ئنیه‌ته كرییه دلێ خۆ، وتكبیرا خۆ كرى، وان نه‌گۆت: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز كه‌ت ئه‌م دێ ڤێ چه‌ندێ كه‌ین(پتریا ته‌فسیرزان ل وێ باوه‌رێنه كو مه‌عنایا په‌یڤا (لا یستثنون) د ئایه‌تێ دا ئه‌وه وان سویند خوار ئه‌و چویێ ژ به‌رهه‌مێ بیستانێ خۆ نه‌ده‌نه فه‌قیران، ووان نه‌گۆت: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت.. یه‌عنى: (ئستثناء) نه‌ئێخسته سویندا خۆ. به‌لێ هنده‌كێن دى دبێژن: (ئستثناء) ل ڤێرێ ژ سویندێ ناگرت، چونكى ئه‌و ل ڤێرێ نه جهێ مه‌دحێیه، به‌لكى ئه‌و ژ وى تشتى دگرت یێ وان سویند ل سه‌ر خوارى، یه‌عنى: وان سویند خوار تشته‌كى نه‌ده‌نه كه‌سێ، وئێك ب تنێ ژى ژێ (ئستثناء) نه‌كر، ئینا خودێ ژ به‌ر ئنیه‌تا وان یا خراب بیستانێ وان پویچ كر). ڤێجا ب شه‌ڤێ خودێ ئاگره‌ك ب سه‌ر دا ئينا وبيستانێ وان سۆت، ده‌مێ ئه‌و دنڤستى به‌رى ده‌ركه‌ڤنه چنینێ.
وسحارێ زوى هنده‌ك ژ وان گازى هنده‌كان كر: ڕابن هێشتا سحارێ زوى دا ده‌ركه‌ڤینه بيستانێ خۆ، وده‌ست ب چنینا خۆ بكه‌ن ئه‌گه‌ر هوين گۆتنا خۆ یا شڤێدى دمجدن. ئينا ئه‌و ب له‌ز ده‌ركه‌فتن، ووان د بن لێڤلێڤكان ڕا وهێدى دگۆته ئێك ودو -دا كه‌سێ گوهـ ل وان نــه‌بـــت-: نـــه وه بــت هوين بهێلن ئه‌ڤرۆ هه‌ژاره‌ك بێته ناڤ بيستانێ هه‌وه، وداخوازا خێرێ ژ هه‌وه بكه‌ت. وپشتى وان ئه‌ڤ تكبیره ژى كرى، وسحارێ زوى ئه‌و ب ڤێ ئنيه‌تا خۆ يا خـراب ده‌ركه‌فتین وچووینه ناڤ بيستانێ خۆ.. ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتینه ناڤ بیستانى وان باوه‌ر ژ چاڤێن خۆ نه‌كر، له‌و وان گۆته ئێك ودو: ئه‌ڤه نه بيستانێ مه‌يه! وگۆتن: دیاره مه ڕێكا خۆ يا به‌رزه كرى، وئه‌م یێن هاتینه ناڤ بیستانه‌كێ دى..
وپشتى وان چاڤێن خۆ باش ڤه‌كرین، ووان زانى ئه‌و ئه‌ڤبیستانه بيستانێ وانه، وئه‌و یێ بــوویـــه پــویش وچو تێ نه‌مایه، وان گۆتن: ئه‌م ژ خێرا بیستانى زڕبار بووين، وئه‌ڤ ئاتافه ب سه‌ر بیستانێ مه دا هات؛ چونكى مه كربوو دلێ خۆ كو ئه‌م چويێ ژێ نه‌ده‌ينه فه‌قيران..
ووان ده‌سـت دایـێ ولۆمـه ل ئـێـك ودو كـر، يێ ژ هه‌میان ڕاستتر ودورستتر ژ وان گۆت: ما من نه‌گۆته هه‌وه ده‌مێ هه‌وه ئه‌و ئنیه‌ت كرییه دلێ خۆ بێژن: ئه‌گه‌ر خودێ حه‌ز بكه‌ت ئه‌م دێ ڤێ چه‌ندێ كه‌ین، وهه‌وه گوهێ نه‌دا من؟
وپشتى هشێن وان هاتينه سه‌رى، وان گۆت: يێ پاك بت خودايێ مه ژ هـنـدێ كو وى زۆردارى ل مه كربت، ئه‌ڤا هاتییه سه‌رێ مه وبــیــســتانێ مه سۆتى نه زۆرداریه‌ك بوو خودێ ل مه كرى، به‌لكى ئه‌و زۆرداریه‌ك بوو مه ب خۆ ل خۆ كرى.
وپشتى وان هه‌میان پێكڤه ئـعـتـراف ب خه‌له‌تییا خــۆ كــرى، هـنـده‌ك ژ وان ب نك هنده‌كان ڤه هاتن، وهه‌ر ئێكى لۆمه ل يێ دى كر، ووان گۆت: تێچوون بۆ مه بت! هندى ئه‌م بووين ئه‌م ژ توخويبێن خۆ ده‌ركه‌فتبووين، ده‌مێ مه مرۆڤێن هه‌ژار ژ به‌رهه‌مێ بیستانێ خۆ بێ بار كرین، مه تۆبه‌یه ژ ڤى كارێ خۆ، بۆ هندێ دا به‌لكى خودايێ مه ژ به‌ر تۆبه‌كرنا مه تشته‌كێ ژ وى بيستانى چێتر بده‌ته مه. هندى ئه‌ميـن مه ئه‌وا ل نك خودايێ خۆ ب تنێ دڤێت.
خودێ دبێژت: ب عه‌زابه‌كا وه‌كى ڤێ يا مه دايه خودانێن بیستانى، هه‌ر ئێكێ بێ ئه‌مریا مه بكه‌ت ئه‌م دێ وى عه‌زاب ده‌ين.. ئه‌ڤه ل دنیایێ، وعه‌زابا ئاخره‌تێ ژ يا دنيايێ مه‌زنتر ودژوارتره، ئه‌گه‌ر ئه‌وان زانيبا.
ئه‌ڤ بیستانه ل كیڤه بوو؟
ژ ســیــاقـــێ ڤــه‌گێڕینا قورئانێ بۆ ڤێ سه‌رهاتییێ به‌لكى بێته زانین كو ئه‌ڤ سه‌رهاتییه ل به‌ر خه‌لكێ مه‌كه‌هێ یا مه‌علووم بت، وئایه‌ت ب تنێ بیرا وان لێ دئینته ڤه، وبه‌رێ وان دده‌ته ئه‌گه‌را سه‌ره‌كى یا د پشت وێ غه‌زه‌بێ ڕا هه‌ى یا خودێ ب سه‌ر وان دا ئیناى ده‌مێ بیستانێ وان سۆتى..
د ده‌ر حه‌قا ده‌سنیشانكرنا خودانێن ڤى بیستانى دا وجهێ وى، چه‌ند ریوایه‌ته‌ك هه‌نه زانایێن ته‌فسیرێ بۆ مه ڤه‌دگێڕن، ژ وان ریوایه‌تان:
ژ ســـه‌عـــیـــدێ كـــوڕێ جــوبــه‌یـرى دئێته ڤه‌گێڕان كو خودانێن ڤى بیستانى عه‌ره‌ب بـوون ژ خـه‌لكـێ یـه‌مـه‌نـێ، وبیستانێ وان دكه‌فته گونده‌كێ دگۆتنێ: (ضه‌ره‌وان) ل نێزیكى باژێڕێ (صــه‌نــعـــائــێ).. و ژ هنده‌ك زانایێن دى دئێته ڤه‌گێڕان كو ئه‌و حه‌به‌شى بوون ژ كیتابیان، ل یه‌مه‌نێ دژیان. و ژ سیاقێ ڤه‌گێڕینا قورئانێ بۆ سه‌رهاتییێ دئێته زانین كو ئه‌و ژ خودان باوه‌ران بوون، به‌لێ به‌طرانى وغورووا وان ب وى مالێ خودایێ دایه وان، به‌رێ وان دا هندێ ئه‌و شوكرا نعمه‌تێ نه‌كه‌ن، وقه‌نجیا خودێ ژ بیر بكه‌ن..
زانایێن ته‌فسیرێ دبێژن: ئه‌ڤ بیستانه یێ مرۆڤه‌كێ خودێناس وته‌قوادار بوو، وى بیستانێ خۆ ب ڕه‌نگه‌كێ جوان سه‌خبێر دكر، چاڤێ خۆ باش ددایێ، وهه‌چیا پێتڤى بۆ زێده‌كرن وباشكرنا به‌رێ وى ب كار دئینا، له‌و بیستانێ وى ب خه‌مل كه‌فت، وتشتێ دى یێ وى دكر ئه‌ڤه بوو ده‌مێ بیستانێ وى دهاته به‌رى وى ده‌رگه‌هێ بیستانى ل به‌ر فه‌قیر وژاران ڤه‌دكر، وڕێ ددا هه‌ر كه‌سه‌كێ هه‌وجه بێت وهندى بڤێت بۆ خۆ ژێ ببه‌ت.. وڕۆژا دبوو دۆرا چنینێ وى مرۆڤێن فه‌قیر گازى دكرنه ناڤ بیستانى تێرا خۆ ومالا خۆ ڕادكر ویێ دى هه‌مى ل ســـه‌ر فـــه‌قــیـــران بــه‌لاڤ دكر.. حه‌تا وه لێ هاتبوو فه‌قیر فێر بووبوون ل ڕۆژا چنینێ هه‌ر ژ سپێدێ هه‌مى دچوون قه‌ستا بیستانێ وى زه‌لامى دكر بێى ئه‌و بێژته وان ژى!
وى زه‌لامى هنده‌ك كوڕ هه‌بوون وه‌كى بابێ خۆ د ته‌قوادار ومه‌رد نه‌بوون، له‌و گه‌له‌ك جاران وان گازنده ژ بابێ خۆ دكرن، ودگۆتنێ: ته ئه‌م خراب كرین ب ڤان خێرێن خۆ ڤه، وتشته‌ك ژ مالێ مه ته بۆ مه نه‌هێلا، ئه‌ڤه چ خێرن هنده تو دكه‌ى؟
به‌لێ وى گوهێ خۆ نه‌ددا وان ویێ به‌رده‌وام بوو د كارێ خۆ دا..
وده‌مه‌كى خودێ وه‌سا حه‌زكر زه‌لام مر.. وكوڕێن وى ل شوینێ بوونه مه‌زنێن مالێ، وخـــودانـــێـــن بــیــســتــانـــى، وان گــۆته ئێك ودو: ئه‌م وێ ناكه‌ین یا بابێ مه دكر، ما ئه‌م چ مه‌جبوورین مالێ خۆ هه‌میێ بده‌ینه خه‌لكى!
به‌لێ گرفتاریا وان ئه‌و بوو وه‌كى به‌رى نوكه ژى مه گۆتى، خه‌لك فێرى هندێ بووبوون ده‌مێ دبوو ڕۆژا چنینێ ئه‌و ب خۆ بێى كه‌سه‌ك بێژتێ دچوونه ناڤ بیستانى وبارا خۆ دبر.. زه‌لامێ چاك ئه‌و فێرى هندێ كربوون، ڤێجا كوڕێن وى ده‌مێ جهێ وى گرتى، گۆتنه ئێك ودو: ئه‌ڤه ڕۆژا چنینێ نێزیك بوو، وخه‌لك دیسا هه‌مى دێ داجڕیێنه سه‌ر سه‌رێ مه، ودێ داخوازا مالێ مه كه‌ن، وئه‌م نه‌شێین ئێك ئێكه بچینه نك وبێژینێ: نه‌ئێنه بیستانى هه‌وه چو بار د ناڤ مالێ مه دا نه‌مایه، ڤێجا لازم ئه‌م تشته‌كى بكه‌ین به‌لا وان پێ ژ مه ڤه‌ببت..
وتشتێ ئه‌و گه‌هشتینێ ئه‌و بوو یێ ئایه‌تێ به‌حس ژێ كرى كو ئه‌و سحارێ زوى بچن فێقییێ خۆ هه‌میێ بچنن هێشتا نه‌بوویه سپێده، وگاڤا بوو ئه‌و ده‌م یێ فه‌قیر دئێنه ناڤ بیستانى ئه‌و دێ بینن فێقى هه‌مى یێ هاتییه چنین، وچو ژێ نه‌مایه، هنگى ئه‌ودێ زانن مه‌سه‌له چیه وهه‌مى دێ زڤڕنه مالێن خۆ.
هۆسا قه‌لسى وچڕیكیێ دلێن وان تژى كرن، وكارێ چاكێ بابێ وان د چاڤێن وان كرێت كر.. ودیاره د ناڤ وان دا برایه‌ك هه‌بوو پیچه‌كێ ژ وان چێتر بوو، له‌و وى بیرا برایێن خۆ ل وێ قه‌نجیێ ئیناڤه یا بابێ وان دكر، وگۆتێ: ئه‌و به‌ره‌كه‌تا خودێ دهاڤێته مالێ مه ژ به‌ر وان خێر وقه‌نجیان بوو یێن بابێ مه دكرن، ڤێجا ئه‌گه‌ر هه‌وه بڤێت ئه‌و به‌ره‌كه‌ت د ناڤ مالێ هه‌وه دا بمینت، هوین ژى ل سه‌ر ڕێكا بابێ خۆ هه‌ڕن، وفه‌قیران ژ مالێ خۆ بێ بار نه‌كه‌ن.
به‌لێ وه‌سا دیاره گۆتنا وى چو كار د وان نه‌كر، وئه‌و ل وێ ئنیه‌تا خراب نه‌دانه پاش یا وان كرییه دلێ خۆ، ونه‌به‌س هنده.. به‌لكى ڤێ گۆتنێ كار ل وى براى ب خۆ ژى نه‌كر یێ ئه‌و گۆتى، له‌و ئه‌و دبینین ئه‌و ژى ل به‌رانبه‌ر به‌خیلیا برایێن خۆ لاواز بوو، ودویر نینه ئه‌و ژى دویماهیێ چووبته سه‌ر ره‌ئیا وان؛ چونكى ده‌مێ ئه‌وسحارا زوى چووینه ناڤ بیستانى بۆ چنینێ ئه‌و ژى د گه‌ل وان بوو، خۆ ژ وان ڤه‌ده‌ر نه‌كربوو، وئه‌گه‌ر ئه‌و ل سه‌ر گۆتنا خۆ مابا وئیصرار كربا، به‌لكى خودێ ب وى ئه‌و ژ وێ دویماهیا خراب پاراست بان یا گه‌هشتییێ.
دویماهیا پیلانگێڕى وبه‌خیلیێ:
وسحارێ زوى هێشتا ڕۆژ نه‌هه‌لاتى ودنیا یا تارى، خودانێن بیستانى ب له‌ز ژ مالا خۆ ده‌ركه‌فتن، وبه‌ر ب بیستانى ڤه چوون، وده‌مێ ئه‌و د گه‌ل ئێك ودو دئاخفتن ژى وان ده‌نگێ خۆ نزم دكر، ترسا وان ئه‌و بوو فه‌قیره‌كى گوهـ ل ده‌نگێ وان ببت، ڤێجا ئه‌و ژى د گه‌ل وان ده‌ركه‌فته بیستانى.. ئه‌و ب له‌ز چوون ودگۆتنه ئێك ودو: بلا ژ ئه‌ڤرۆ وێڤه ئێك ژ وان مالێ مه بخۆت!
وگاڤا ئه‌و گه‌هشتینه به‌ر ده‌رێ بیستانى (موفاجه‌ئه‌یه‌كا) مه‌زن بۆ وان چێبوو، ئه‌ڤه چیه؟ كانێ بیستانێ مه یێ ب خه‌مل، كانێ دار وبارێن فێقى؟ چاڤێن خۆ باش په‌ڕخاندن، هێشتا دنیا تاریه، یا ژ وان ڤه ژ به‌ر تاریێ ئه‌و یێن خه‌له‌ت بووین، ئێكى گۆته یێ دى:
- كانێ بزڤڕن.. ئه‌م یێن خه‌له‌ت بووین!!
به‌لێ نه.. ئه‌ڤه بیستانێ مه‌یه، جهێ ویه، مه‌عقوول نینه ئه‌م ب ڕێكا بیستانێ خۆ نه‌كه‌ڤین، پا ئه‌ڤه چیه؟
ئێكێ دى گۆت:
- ئه‌ڤه بیستانێ مه‌یه، به‌لێ خولیا ب مه وه‌ر بووى، وئه‌م یێن ژێ مه‌حرووم بووین.. ئه‌م ئه‌وێن ل به‌ر بوو ئه‌م فه‌قیران ژێ مه‌حرووم بكه‌ین.
ووان گه‌له‌ك زه‌حمه‌ت ب هندێ ڤه نه‌بر ئه‌و ئه‌گه‌را ڤێ به‌لایێ بزانن یا هاتییه سه‌رێ وان، دوهى ڕۆژئاڤایێ ئه‌و ژ ناڤ بیستانێ خۆ زڤڕى بوون وبیستانێ وان یێ دورست، ونوكه هێشتا ڕۆژ نه‌هه‌لاتیه ئه‌و یێن هاتین وبیستان نه ئه‌وه یێ وان مه‌غره‌ب هێلاى! ئه‌گه‌ر مه‌سه‌له غه‌زه‌با خودێ نه‌بت، پا دێ چ بت؟
هـنـگـى ژ نـوى وان ده‌ست دا لۆمه‌كرنێ.. وبرایێ وان ئه‌وێ جاره‌كێ بیرا وان ل قـه‌نـجـیـێ ئینایـه ڤـه، پاشى وى ژى خۆ دایه د گه‌ل پێلا وان، جاره‌كا دى خۆ ب كراسێ شیره‌تكارى نیشا وان دا وگۆت: من چ گۆته هه‌وه؟ ئه‌ها ئه‌ڤه ئه‌نجامێ وێ به‌خیلیێ بوو یا دلێن هه‌وه ڕه‌ش وتارى كرى..
وهۆسا قه‌ده‌را خودێ د ده‌ر حه‌قا زالمان دا ب جهـ هات، غه‌زه‌ب بارى، ومال چوو، وكۆڤان وكه‌سه‌ر مان دلان دگڤێشن، وهناڤان دسوژن، وخودانان ب خه‌م دئێخن، ل وى ده‌مێ نه كۆڤان ونه كه‌سه‌ر فایده‌یه‌كى ناگه‌هینته خودانى..
ده‌رسا دویماهیێ:
زانایێ مه‌زن ئبن قه‌ییم دبێژت: خودایێ مه‌زن به‌حسێ خودانێن بیستانى و وێ به‌لایا گه‌هشتیه وان بۆ مه دكه‌ت..
فه‌قیر وژاران باره‌ك د مالێ وان دا هه‌بوو، ئه‌گه‌ر ئه‌و ب ڕۆژ چووبان وفێقییێ خۆ چنیبا، ئه‌و دا وێ بۆ خۆ به‌ن یا ژ به‌ر وان دما، به‌لێ ئه‌و ب شه‌ڤ چوون دا فێقى بچنن به‌رى فه‌قیره‌ك بێت، ئینا خودێ ئه‌و عقووبه‌دان و ب شه‌ڤ ده‌مێ ئه‌و دنڤستى غه‌زه‌با خۆ داڕێته سه‌ر بیستانێ وان وئه‌و هه‌مى خراب كر، مه‌عنا: ده‌مێ وان حیله كرى دا بارا فه‌قیران د مالێ خۆ دا نه‌هێلن، خودێ مالێ وان هه‌مى بر، وده‌رسه‌ك د ڤێ چه‌ندێ دا هه‌یه بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ حیله‌كێ بكه‌ت دا حه‌قه‌كى ژ حه‌قێن خودێ، یان حه‌قێن به‌نییان، پویچ بكه‌ت.
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی