10 ئه‌و خۆمه‌زنكه‌رێ خفس لێ هاتییه‌كرن
ئه‌و خۆمه‌زنكه‌رێ خفس لێ هاتییه‌كرن
سه‌رهاتییا ڤێ جارێ ژى ئێك ژ وان سه‌رهاتییانه یێن د ناڤ ئوممه‌ته‌كا بۆرى دا ڕویداین، سه‌رهاتییا مرۆڤه‌كێ خۆمه‌زنكه‌ر یێ كو ب دفن بلندى ڤه ده‌ركه‌فتییه ناڤ خه‌لكى، ئینا خودێ خفس لێ كرى وئه‌و د عه‌ردى دا بریه خوارێ.
بوخارى ژ عه‌بدللاهێ كوڕێ عومه‌رى ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پـێـغـه‌مـبـه‌رى -سلاڤ لێ بـن- گـــۆت: ( بَيْنَمَا رَجُلٌ يَجُرُّ إِزَارَهُ مِنْ الخُيَلَاءِ خُسِفَ بِـهِ، فَهُوَ يَتَجَلْجَلُ فِي الْأَرْضِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ) جاره‌كێ زه‌لامه‌كى ب خۆمه‌زنكرن ڤه كراسێ خۆ ل عه‌ردى ڕادخشاند، ڤێجا حه‌تا ڕۆژا قیامه‌تێ ئه‌و یێ د عه‌ردى دا دچته خوارێ.
و د ریوایه‌ته‌كا دى دا هاتییه: ( بَيْنَمَا رَجُلٌ يَمْشِي قَدْ أَعْجَبَتْهُ جُمَّتُهُ وَبُرْدَاهُ، إِذْ خُسِفَ بِهِ الْأَرْضُ، فَهُوَ يَتَجَلْجَلُ فِي الْأَرْضِ حَتَّى تَقُومَ السَّاعَةُ ). یه‌عنى: جره‌كێ زه‌لامه‌ك ب ڕێڤه دچوو كه‌یفا وى گه‌له‌ك ب جلكێ وى هات، ئینا خفس لێ هاته‌كرن، وحه‌تا قیامه‌ت ڕادبت ئه‌و دێ د عه‌ردى دا چته خوارێ.
مرۆڤ ئه‌وێ خودێ ئافراندى لاواز، یێ كو ژ تشته‌كێ بێ خێر وبێ بها هاتییه چێكرن، گــه‌لــه‌ك جــاران ڕاستییا خــۆ ژ بـیـر دكه‌ت، وزێده د خۆ دگه‌ت، وهزر دكه‌ت ئه‌و ژ چیایان بلندتره و ژ پیلایى ئاسێتره، ونزانت كو ئه‌و چو نینه، ومێشه‌كا لاواز دشێت وى بێزار بكه‌ت، وئێشه‌كا بچویك وى دئێخت.. ئه‌ڤ زه‌لامه ئێك ژ وان كه‌سان بوو یێن نــعــمـه‌تێ به‌طران كرین، وخۆشیان د سه‌ر دا برین، ئێكێ وه‌كى قاروونى بوو، ودبت ئه‌و ب خۆ بت، گه‌له‌كێ ب خۆ موعجب بوو، ب لاوینییا خۆ.. و ب مال وحالێ خۆ، ده‌مێ ده‌ركه‌فته ناڤ خه‌لكى، ب ڕه‌نگه‌كێ وه‌سا ب ڕێڤه دچوو كو به‌رێ خه‌لكى بده‌ته خۆ، ووان تێ بگه‌هینت كو ئه‌و ژ وان چـێتره، وى خــۆ بــلــنـد دكر ئینا خودێ ئه‌و نزم كر و د عه‌ردى دا بره خوارێ..
و ژ وان ده‌رسێن ژ ڤێ سه‌رهاتییێ دئێنه وه‌رگرتن:
🔘 خۆمه‌زنكرن، ودفن بلندى ئه‌وا وه ل خودانێ خۆ دكه‌ت كو ئه‌و چو هزرێ بۆ كه‌سه‌كێ نه‌كه‌ت، وپێ ل حه‌قێ خه‌لكى بدانت، تاوانه‌كا مه‌زنه ل دنیایێ وئاخره‌تێ خودانێ خۆ دبه‌ته هیلاكێ، موسلم ژ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: ( لا يَدْخُلُ الجَنَّةَ مَنْ كَانَ فِي قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنْ كِبْرٍ) ئه‌و كه‌سێ هندى ذه‌رره‌یه‌كێ خۆمه‌زنكرن د دلى دا هه‌بت، ئه‌و ناچته به‌حه‌شتێ. ومه‌زنى به‌س هه‌ژى خودێ‌یه، وئه‌وێ خۆمه‌زن دكه‌ت، ئه‌و لێ دگه‌ڕیێت ئێك ژ سالۆخه‌تێن تایبه‌تێن خودێ ژێ بستینت، له‌و خودێ وى ره‌زیل دكه‌ت ودهاڤێته د ئاگرى دا.
🔘 حه‌دیس ئیشاره‌تێ دده‌ته ڕه‌نگه‌كێ ژ ڕه‌نگێن خۆمه‌زنكرنا ڤى زه‌لامى ودبێژت: وى كراسێ خۆ (ئیزار، كو ئه‌و پارچه‌یا جلكیه یا ژ ناڤكێ وپێدا دئێته خوارێ) شۆڕ كربوو، و ب عه‌ردى دا دخشاند، بۆ خۆمه‌زنكرن، وئه‌ڤه كاره‌كێ حه‌رامه بۆ زه‌لامى، وپێغه‌مبه‌ر -سلاڤ لێ بن- د حه‌دیسه‌كا خۆ دا یا ئیمامێ بوخارى ژێ ریوایه‌ت دكه‌ت، دبێژت: ( ما أَسْفَلَ من الْكَعْبَيْنِ من الْإِزَارِ فَفِي النَّارِ ) هندى د بن گۆزه‌كان دایه ژ ئیزارى د ئاگرى دایه. زانایێ مه‌زن ئیمامێ نه‌وه‌وى مه‌سه‌لا شۆڕكرنا جلكى د گۆتنه‌كا خۆ دا كورت دكه‌ت، ودبێژت: ((درێژكرنا جلكى حه‌تا بگه‌هته د بن گۆزه‌كێ دا، ئه‌گه‌ر بۆ خۆمه‌زنكرن بت چێ نابت (یه‌عنى: حه‌رامه)، وئه‌گه‌ر نه بۆ خۆمه‌زكرنێ بت مه‌كرووهه، وده‌مێ حه‌دیس شۆڕكرنا جلكى ب خۆمه‌زنكرنێ ڤه گرێدده‌ن، ئه‌ڤه نیشانا هندێ‌یه كو حه‌رامیا ڤێ چه‌ندێ ژ به‌ر خۆمه‌زكرنێ‌یه، وشافعى ڤێ جوداهیێ ده‌سنیشان دكه‌ت، وزانا هه‌مى ل سه‌ر هندێ كۆمبووینه كو شۆڕكرنا جلكى بۆ ژنكێ دورسته)). ودڤێت نه‌ئێته هزركرن كو ئه‌ڤ گونه‌هه یا بچویكه، چونكى گه‌ف ب چوونا جه‌هنه‌مێ یا هاتییه‌كرن.
🔘 نه ژ خۆمه‌زنكرنێ‌یه مرۆڤ حه‌ز بكه‌ت جلكێ مرۆڤى یێ جوان وپاقژ بت، ئه‌ڤ چه‌نده د حه‌دیسه‌كا دورست دا هاتییه، وده‌مێ خودێ نعمه‌تێ د گه‌ل عه‌بده‌كێ خۆ دكه‌ت، وه‌كى ده‌وله‌مه‌ندیێ، ئه‌و حه‌ز دكه‌ت نیشانێ ڤێ نعمه‌تێ ل سه‌ر وى ببینت.
🔘 هــنــده‌ك گــونــه‌هـ یێن هه‌ین هه‌ر زوى خودێ عقووبه‌یا وان دده‌ته خودانى، وه‌كى ب سه‌رێ ڤى زه‌لامى هاتى، وهنده‌كێن دى خودێ عقووبه‌یا وان بۆ ئاخره‌تێ پاش دئێخت.
🔘 ئه‌ڤ حه‌دیه هندێ دگه‌هینت كو ئێك ژ وان عقووبه‌یێن دژوار یێن خودێ كافرێن ئوممه‌تێن به‌رێ پێ دبرنه هیلاكێ خفس (یان: خه‌سف) بوو، وخفس ئه‌وه مرۆڤه‌ك د عه‌ردى دا بچته خوارێ، وئه‌ڤا هه نوكه ژى هنده‌ك جاران چــێ دبــت، ده‌مــێ بــیـڤـه‌له‌ز چێ دبن وعه‌رد دهژیێن وهنده‌ك ب خانی ڤه د عه‌ردى دا دچنه خوارێ، به‌لێ تشتێ ئه‌ڤ زه‌لامه ژ یێن دى جوداكرى ئه‌و بوو ئه‌و حه‌تا ڕۆژا قیامه‌تێ دێ د عه‌ردى ڕا چته خوارێ.. و ژ لایه‌كێ دى ڤه ئه‌ڤ حه‌دیسه هندێ دگه‌هینت كو مرى ل بن عه‌ردى وهێشتا قیامه‌ت ڕانه‌بووى ژى دئێته عه‌زابدان.
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی