11 ئه‌و ژنكا به‌ژنا خۆ درێژكرى
ئه‌و ژنكا به‌ژنا خۆ درێژكرى
د ڤێ سه‌رهاتییێ دا پێغه‌مبه‌ر -سلاڤ لێ بن- بۆ مه به‌حسێ ده‌سپێكا به‌لاڤبوونا فــه‌ســادێ د نـاڤ ئسرائیلییان دا دكه‌ت، ئه‌و فه‌سادا بوویه ئه‌گه‌را هندێ كو خودێ ل وان ب غه‌زه‌ب بێت، ووێ قه‌نجى وسه‌راتییێ ژ وان بستینت یا كو به‌رى هنگى دایێ، وئاشكه‌را دكه‌ت كو ده‌سپێكا فتنێ ژ ژنكان ده‌ست پێ كربوو، دا به‌رێ خــۆ بــده‌ینێ كانێ (مه‌ظاهرێن) ڤێ فه‌سادا وان یا ده‌سپێكێ د چ دابووینه.
جارێ ژى ئێك ژ وان سه‌رهاتییانه یێن د ناڤ ئوممه‌ته‌كا بۆرى دا ڕویداین، سه‌رهاتییا مرۆڤه‌كێ خۆمه‌زنكه‌ر یێ كو ب دفن بلندى ڤه ده‌ركه‌فتییه ناڤ خه‌لكى، ئینا خودێ خفس لێ كرى وئه‌و د عه‌ردى دا بریه خوارێ.
ئیمامێ موسلم ژ ئه‌بوو سه‌عیدێ خودرى ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت:( كانت امْرَأَةٌ من بَنِي إِسْرَائِيلَ قَصِيرَةٌ، تَمْشِي مع امْرَأَتَيْنِ طَوِيلَتَيْنِ، فَاتَّخَذَتْ رِجْلَيْنِ من خَشَبٍ، وَخَاتَمًا من ذَهَبٍ، مُغْلَقٌ مُطْبَقٌ، ثُمَّ حَشَتْهُ مِسْكًا، وهو أَطْيَبُ الطِّيبِ، فَمَرَّتْ بين المَرْأَتَيْنِ فلم يَعْرِفُوهَا، فقالت بِيَدِهَا هَكَذَا ) وَنَفَضَ شُعْبَةُ يَدَهُ.
یه‌عنى: ژنه‌كا ئسرائیلى هه‌بوو یا كورت بوو، د گه‌ل دو ژنكێن درێژ دچوو، ئینا وێ دو پێلاڤێن دارى بۆ چۆ چێكرن، وگوستیركه‌كا زێڕى، یا ب قه‌پاخ، وتژى مسك دكر، وئه‌و خۆشترین بێهنه، وئه‌و د ناڤبه‌را هه‌ردو ژنكان دا چوو، وان ئه‌و نه‌نیاسى، وده‌ستێ خۆ ژى دزڤڕان.. دا بێهن ژ گوستیركا وێ بچت.
و د ریوایه‌ته‌كا دى دا ل نك ئبن حببانى هاتییه: ( أَنَّ امْرَأَةً مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَانَتْ قَصِيرَةً، فَاتَّخَذَتْ لَهَا نَعْلَيْنِ مِنْ خَشَبِ، فَكَانَتْ تَمْشِي بَيْنَ امْرَأَتَيْنِ طَوِيلَتَيْنِ تَطَاوَلُ بِهِمَا، وَاتَّخَذَتْ خَاتَمًا مِنْ ذَهَبٍ، وَحَشَتْ تَحْتَ فَصِّهِ أَطْيَبَ الطِّيبِ الْمِسْكَ، فَكَانَتْ إِذَا مَرَّتْ بِالْمجْلِسِ حَرَّكَتْهُ فَيَفُوحُ رِيحُهُ ).
یـه‌عنى: ژنه‌كا ئسرائیلى هه‌بوو یا كورت بوو، دو نه‌عال ژ دارى بۆ خۆ چێكرن، وئه‌و د ناڤبه‌را دو ژنكێن درێژ دا دچوو خۆ درێژ دكر، ووێ گوستیركه‌كا زێڕێ دكره تبلا خۆ، بن قاژا وێ تژى مسك دكر، گاڤا د به‌ر دیوانه‌كێ ڕا دچوو ئه‌و باددا؛ دا بێهن ژێ بچت.
و د ریوایه‌ته‌كا دى ل نك ئبن خوزه‌یمه‌ى هاتییه كو جاره‌كێ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- خوتبه‌كا درێژ بۆ صه‌حابیان خواند، تێدا به‌حسێ دنیایێ وئاخره‌تێ كر، وئاشكه‌را كر كو ئێكه‌مین تشت بوویه ئه‌گه‌را تێچوونا ئسرایلیان ئه‌و بوو ژنكا مرۆڤێ فه‌قیر بارێ زه‌لامێ خۆ وه‌سا گران دكر وه‌كى ژنكا مرۆڤێ زه‌نگین، كانێ وى چ جلك وچه‌ك بۆ ژنكا خۆ چێكربا، ژنكا فه‌قیرى ژى ئه‌و ژ زه‌لامێ خۆ دخواست.. پاشى سه‌رهاتییا ڤێ ژنكێ بۆ وان ڤه‌گێڕا.
و ل ده‌سپێكێ دێ بێژین: ده‌ورێ ژنكێ د ئاڤاكرن وخرابكرنا هه‌ر جڤاكه‌كا هه‌بت دا ده‌وره‌كێ سه‌ره‌كیه، ئه‌گه‌ر ژن بده‌ته دلێ خۆ دشێت ب ڕه‌نگه‌كێ گه‌له‌كێ ب ساناهى جڤاكێ هه‌میێ خراب بكه‌ت، و ب سه‌ر سه‌رێ زه‌لامی دا بینته خوارێ، ئسرائیلى ئه‌و ملله‌ت بوو یێ خودێ قه‌در وبهایه‌كێ مه‌زن دایێ، وئه‌و كرینه مه‌زن وڕێبه‌رێن خه‌لكێ زه‌مانێ وان، پێغه‌مبه‌ر هه‌مى د ناڤ وان دا بوون، و ل ده‌مه‌كى خودێ ئه‌و ب جێگرى ل عه‌ردى دانان، به‌لێ پشتى ئه‌و كه‌فتینه د باژێڕان دا، وده‌رگـه‌هـێـن نـعـمـه‌تێ ل سه‌ر وان ڤه‌بووین، وان غاردان د كۆمكرنا خۆشییێن دنیایێ دا كر، وهێدى هێدى ژ وێ ڕێكێ ده‌ركه‌فتن یا پـێـغـه‌مــبــه‌رێــن وان نــیــشـــا وان داى، وهــزر كر چێترینییا وان ژ به‌ر نفشێ وانه كو ئه‌و ژ دوونده‌ها ئسرائیلنه، نه كو ژ به‌ر پێگیریا وانه ب ڕێكا پێغه‌مبه‌ران، ئینا خودێ دوژمنێ وان ل سه‌ر وان زال كر، وڕه‌زیلى وشه‌رمزارى ئینا ڕێكا وان، وئه‌و ل عه‌ردى پارچه پارچه‌كرن.
و ژ ڤێ حه‌دیسێ وگه‌له‌كێن دى، هه‌ر وه‌سا ژ ته‌وراتا وان یا حه‌تا ئه‌ڤرۆ ژى ئه‌و دخوینن، دئێته زانین كو ده‌سپێكا فتنه وتێچوونا سرائیلییان ژ هندێ ده‌ست پێ كر ده‌مێ زه‌لامــێـــن وان هه‌ڤسارێ خۆ ئێخستیه ده‌ستێ ژنكان، وهند مه‌جال دایه وان ئه‌و فه‌سادێ د عه‌ردى دا بكه‌ن، وبێ ئه‌خلاقییێ به‌لاڤ بكه‌ن، وئاشكه‌رایه كو ئێكه‌مین جار وان ژ بێ ئه‌خلاقییێ ب خۆ ده‌ست پێ نه‌كربوو، به‌لكى ڕێكه‌كا دویر ودرێژ وان بڕى حه‌تا گه‌هشتینه كلۆڤانكا خرابى وبێ ئه‌خلاقییێ، وحه‌تا د ئه‌نجام دا خودێ ئه‌و برینه هیلاكێ.
وبه‌لكى ل به‌ر گه‌له‌ك كه‌سان تشته‌كێ غه‌ریب بت ده‌مێ ئه‌م بێژین: ئێكه‌مین فه‌سادا ژنكێـن ئسرائیلى ژ (مزگه‌فتان) ده‌ست پێ كر، به‌لێ ژ مزگه‌فتان، یان بلا بێژین: ژ كــنــیـشتان، وه‌كــى ئــه‌و ناڤى ل سه‌ر ددانن.. د دینێ جوهیان دا كاره‌كێ دورست بوو ژن -د گه‌ل زه‌لامان- بچته په‌رستگه‌هێ بۆ كرنا عیباده‌تێ خودێ، به‌لێ پێغه‌مبه‌رێن وان هنده‌ك شه‌رت بۆ وان ده‌سنیشان كربوون، كو ئه‌و پێگیریێ پێ بكه‌ن ده‌مێ دچنه نڤێژان. پشتى هنگى ب ده‌مه‌كى ژنكان سستى د جهئینانا ڤان شه‌رتان دا كر، ده‌مێ دچوون دا عیباده‌تى بكه‌ن، وان وه‌سا خۆ دخه‌ملاند تو دا بێژى دێ چنه داوه‌تێ، جلكێن ب بها وزێڕ وزینه‌ت، وبێنێن خۆش وخه‌ملاندن، وگاڤا ژنكا فه‌قیرى به‌رێ خۆ ددا ژنكێن زه‌نگین وده‌وله‌مه‌ندان شه‌رم ژ خۆ دكر، ودلێ وێ ب خۆ دسۆت، گاڤا دزڤڕى مال، دما ب زه‌لامێ خۆ ڤه وهنگى ڕادوه‌ستییا حه‌تا زه‌لامێ خۆ نه‌چار كربا كو ئه‌و ژى وه‌كى فلان وبێڤانى جلكێن گران وچه‌كى بۆ بكڕت، هنگى زه‌لامى چو پێ نه‌دما ژبلى ڕێكێن حه‌رام ودزى وحێله‌یان حه‌تا بشێت هند پاران ب ده‌ست خۆ بێخت كو ئه‌و تشت بۆ ژنكا وى پێ بێن یێن وێ داخواز كرین..
وفتنێ ل ڤێرێ ده‌ست پێ كر.. به‌رێ زه‌لامى دكه‌فته ئێك ژ دو ڕێكان: یان دڤێت سپێدێ حه‌تا ئێڤارى سه‌رێ وى د شۆلى دا بت حه‌تا بشێت هند مالێ حه‌لال كرم بكه‌ت كو داخوازێن خاتوینێ ب جهـ بینت، یان ژى دڤێت قه‌ستا ڕێكێن خوار وڤیچ بكه‌ت دا زوی زه‌نگین ببت، حه‌تا ژنكا وى ده‌مێ دچته مزگه‌فتێ بۆ كرنا عیباده‌تێ خودێ، شه‌رمێ ژ خۆ نه‌كه‌ت به‌رانبه‌ر ژنكێن زه‌نگین وده‌وله‌مه‌ندان!
ژ لایـه‌كـێ دى ڤـه ده‌مـێ ژن سـیباقێ د خۆ جوانكرنێ دا دكه‌ن، وبارا پتر ژ ده‌مێ خۆ ل به‌ر قۆدیكان دبۆرینن، سێ خرابیێن مه‌زن دئێنه ڕێكێ، یا ئێكێ: ئه‌و گرانیه‌كا مه‌زن دئێخته ته‌رازیا مه‌صره‌فێ مالێ، یا دووێ: ئه‌و ده‌مێ بۆ وێ دمینت كو خه‌مێ ژ مال وعه‌یالێ خۆ بخۆت گه‌له‌ك كێم دبت، یا سیێ: ئه‌و هه‌وجه‌ی هندێ دبت گوهـ ل خه‌لكى ببت -ب تایبه‌تى زه‌لامان- ده‌مێ به‌حسێ جوانییا وێ دكه‌ن، ئاخرى چێ نابت ئه‌ڤ زه‌حمه‌ته هه‌مى به‌لاش بچت.. هنگى ئه‌و ژن دێ خۆ مه‌جبوور بینت ده‌ركه‌فته كۆلانێ، وجوانییا خۆ بۆ چاڤێن برسى (عه‌رض) بكه‌ت، و ب جلك وسه‌روبه‌رێ خۆ بێژته هه‌ڤالێن خۆ: ئه‌ز ژ هه‌وه كێمتر نینم! وهنگى پسیارا وێ فه‌سادێ نه‌كه یا ژن ومێرێن وێ جڤاكێ دكه‌ڤنێ!!
و د ڤێ سه‌رهاتییێ ژى دا هژماره‌كا ده‌رس ومفایان هه‌نه:
🔘 زه‌لام ئه‌گه‌ر ب ده‌ورێ خۆ یێ دورست د جڤاكێ دا ڕانه‌بت، ژن دێ بته ئه‌گه‌را هندێ كو خۆ وزه‌لامى وجڤاكێ هه‌میێ به‌ر ب هیلاكێ ڤه ببه‌ت.
🔘 ئێكه‌مین فتنه‌یا ئسرائیلییان ژ ژنكان ده‌ست پێ كربوو، ده‌مێ وان بارێ زه‌لامان گران كرى، وپتریا ده‌مێ خۆ ب خۆمه‌لاندن وجوانكرنێ ڤه بۆراندى، وئارمانجا خۆ كرییه ئه‌و زه‌لامان بێخنه داڤێن خۆ.
🔘 ژن -ئــه‌گــه‌ر ترسا خودێ د دلى دا نه‌ما- هه‌مى ڕێكێن (تــه‌زویـــرێ) ودره‌وێ دێ ب كار ئینت، دا خۆ ب ڕه‌نگه‌كێ جوان نیشا خه‌لكى بده‌ت، ئه‌گه‌ر خۆ ئه‌ڤ جوانیه هندێ ژێ بخوازت ئه‌و هنده‌ك كارێن حه‌رام ژى بكه‌ت، وه‌كى دانانا بارۆكێ، وهلكێشانا مویێن برویان، وڕه‌نینا ددانان.. وگه‌له‌ك ڕه‌نگێن دى یێن حه‌رامیا وان د حه‌دیسێن دورست دا هاتى.
🔘 ژنێ هێشتا د كه‌ڤن دا گه‌له‌ك داهێنان د هۆنه‌رێ ڤه‌شارتنا عه‌یبێن خۆ یێن جسمى دا كرییه، دا خۆ ب ڕه‌نگه‌كێ دره‌وین بینته پێش چاڤ، وه‌كى ڤێ ژنێ ده‌مێ هنده‌ك پێلاڤێن وه‌سا بۆ خۆ چێكرین وكرینه پیێن خۆ كو پێ بلند ببت، بێى كه‌س بزانت كو ئه‌ڤ به‌ژنا ئه‌و نیشا وان دده‌ت نه به‌ژنا وێ یا ژ ڕاستایه.
ونوكه گه‌له‌ك ڕه‌نگێن دى یێن حیلان هه‌نه ژنك ب كار دئینت دا پرچا خۆ یان ڕه‌نگێ پرچێ، یان ڕه‌نگێ چاڤان، یان موژیلانك وسه‌رمل وتبلێن (موزه‌ووه‌ر) بۆ خۆ چێ بكه‌ت، وئه‌ڤه هه‌مى ژ وێ (ته‌ره‌فێ)یه یا نه‌هیا مه ژێ هاتییه‌كرن.
🔘 ئه‌ڤ سه‌رداچوونا ژنكێن ئسرائیلییان بوو ئه‌گه‌را هندێ خودێ گه‌له‌ك عقووبه‌یان بده‌ته وان ب تایبه‌تى وجڤاك وملله‌تێ وان ب گشتى، ل سه‌رى پێغه‌مبه‌رێن وان ده‌مێ ئــه‌ڤ چــه‌نـــده ژ وان دیتى ل سه‌ر وان حه‌رام كر ئه‌و بچنه مزگه‌فتان، وده‌مێ فه‌سادا وان ل سویك وبازار وكۆلانان به‌لاڤبووى، وزه‌لام ل شوینا وان ل حه‌دده‌كى ڕاوه‌ستینن بوونه شریكێن وان د به‌لاڤكرنا فه‌سادێ دا، خودێ نه‌یارێن ل وان ل سه‌ر وان زالكرن، وبه‌لایێن مه‌زن ئینانه سه‌رى، ومه‌سه‌له گه‌هشته وى حه‌ددى صه‌نه‌مپه‌رێسان وه‌لاتێ وان داگیركر، وده‌وله‌تا وان هه‌ڕفاندن، وژن ومێرێن وان كوشتن وئێخسیركرن، ومزگـه‌فتـا وان یا پـیـرۆز (ل قودسێ) ب عه‌ردى ڤه ڕاست كر، ویا ژ هه‌میێ مه‌زنتر ئه‌و بوو خودێ (ئه‌فضه‌لییه‌ت) وچێترینى ژ وان ستاندن، وپێغه‌مبه‌راتى نه‌هێلا د ناڤ وان دا.
🔘 ئوممه‌تا مه یا ئیسلامى ژى -مخابن- ل سه‌ر ڕێبازا ئسرائیلییان چوو د ڤێ مه‌سه‌لێ دا، له‌و ڕۆژه‌ك ب سه‌ر دا هات ئه‌و ل پاشیا كاروانێ مرۆڤینیێ ڕاوه‌ستا پشتى كو ده‌مه‌كێ درێژ ئه‌وێ سه‌ركێشییا وى كاروانى كرى.
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی