4 ئه‌و زه‌لامێ ده‌ینخۆش
ئه‌و زه‌لامێ ده‌ینخۆش
سه‌رهاتییا ڤێ جارێ ل دۆر مرۆڤه‌كێ دى دزڤڕت یێ كو خودێ ته‌وفیقا وى دا بۆ كرنا دو كارێن وه‌سا یێن وى ل ئاخره‌تێ ڕزگار بكه‌ن، دا به‌رێ خۆ بده‌ینێ كانێ ئه‌و هه‌ردو كار چ بوون.
بوخارى وموسلم ژ ئه‌بوو هوره‌یره‌ى ڤه‌دگوهێزن دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت:كَانَ تَاجِرٌ يُدَايِنُ النَّاسَ، فَإِذَا رَأَى مُعْسِرًا قَالَ لِفِتْيَانِهِ: تَجَاوَزُوا عَنْهُ؛ لَعَلَّ الله أَنْ يَتَجَاوَزَ عَنَّا، فَتَجَاوَزَ الله عَنْهُ).
یه‌عنى: بازرگانه‌ك هه‌بوو ده‌ین ددانه خه‌لكى، وگاڤا وى كه‌سه‌كێ به‌رده‌ست ته‌نگ دیتبا دگۆته جحێلێن خۆ: لێببۆرن، به‌لكى خودێ ژی ل مه ببۆرت، ئینا خودێ ل وى بۆرى.
و د ریوایه‌ته‌كا دى دا یا نه‌سائى ڤه‌دگوهێزت هاتییه: ( إِنَّ رَجُلًا لَمْ يَعْمَلْ خَيْرًا قَطُّ، وَكَانَ يُدَايِنُ النَّاسَ، فَيَقُولُ لِرَسُولِهِ: خُذْ مَا تَيَسَّرَ، وَاتْرُكْ مَا عَسُرَ، وَتَجَاوَزْ؛ لَعَلَّ الله تَعَالَى أَنْ يَتَجَاوَزَ عَنَّا، فَلَمَّا هَلَكَ قَالَ الله عَزَّ وَجَلَّ لَهُ: هَلْ عَمِلْتَ خَيْرًا قَطُّ؟ قَالَ: لَا، إِلَّا أَنَّهُ كَانَ لِي غُلَامٌ، وَكُنْتُ أُدَايِنُ النَّاسَ، فَإِذَا بَعَثْتُهُ لِيَتَقَاضَى قُلْتُ لَهُ: خُذْ مَا تَيَسَّرَ، وَاتْرُكْ مَا عَسُرَ، وَتَجَاوَزْ؛ لَعَلَّ الله يَتَجَاوَزُ عَنَّا. قَالَ الله تَعَالَى: نحن أحقُّ بذلك، قَدْ تَجَاوَزْتُ عَنْكَ).
یه‌عنى: زه‌لامه‌ك هه‌بوو خێره‌كا ب تنێ ژى نه‌كربوو، ووى ده‌ین د گه‌ل خه‌لكى دكرن، ووى دگۆته قاصدێ خۆ: یێ هه‌بت ژێ وه‌رگره، ویێ نه‌بت بهێله، به‌لكى خودێ ژى ل مه ببۆرت، وگاڤا ئه‌و مرى، خودێ گۆتێ: ئه‌رێ ته خێره‌ك كرییه؟ وى گۆت: نه، به‌لێ پا من خولامه‌ك هه‌بوو، ومن ده‌ین د گه‌ل خه‌لكى دكرن، وگاڤا من ئه‌و دهنارت دا حه‌قێ من وه‌رگرت، من دگۆتێ: یێ هه‌بت وه‌رگره، ویێ نه‌بت بهێله، به‌لكى خودێ ژى ل مه ببۆرت، خودێ گۆتێ: ئه‌م ژ ته حه‌قترین ب وێ چه‌ندێ، ئه‌ز ل ته بۆریم.
ڤى زه‌لامى ئه‌وێ خودێ كه‌ره‌م د گه‌ل كرى وبریه به‌حه‌شتێ، وه‌كى ژ سه‌رهاتییا وى دیار دبت، دو كارێن باش بۆ ئاخره‌تا خۆ پێشكێش كربوون، ئه‌و هه‌ردو كار ژى ئه‌ڤه بوون:
🔘 ئێك: لێبۆرین، ومه‌به‌ست ب لێبۆرینێ ل ڤێرێ ئه‌وه وى بێهنا ده‌ینداران ته‌نگ نه‌دكر وخۆ ل وان دگرت، ئه‌گه‌ر هات وبه‌رده‌ستێ وان یێ ته‌نگ با، وئه‌ڤ لێبۆرینه سێ تشتان ڤه‌دگرت:
- كو خودانێ ده‌ینى خۆ ل ده‌یندارى بگرت، وبێهنا وى ته‌نگ نه‌كه‌ت ئه‌گه‌ر خۆ ده‌مێ دانا ده‌ینى بێت ژى، ماده‌م ده‌یندارى به‌رده‌ستێ وى یێ ته‌نگه.
- كو ئه‌و ده‌یندارى عه‌فى كه‌ت، وده‌ینێ خۆ هه‌میێ یان هنده‌كێ پێ بهێلت.
- كو ئه‌و د خواستنا ده‌ینێ خۆ دا یێ نه‌رم وحه‌لیم وئه‌زمان خۆش بت، گۆتنێن زڤر وقه‌سێن نه‌خۆش نه‌بێژت، وئه‌گه‌ر ده‌یندارێ وى یێ نه‌خۆش ژى بت ئه‌و د گه‌ل وى یێ جامێر بت.
🔘 كارێ دووێ: هاریكاریا كه‌سێن پێتڤى، ب ڕێكا ده‌ستگرتنا وان، وئه‌گه‌ر خودێ قه‌نجى د گه‌ل عه‌بده‌كێ خۆ كر وبه‌رده‌ستێ وى فره‌هـ كر ومال دایێ، دڤێت ئه‌و ژى قه‌نجیێ د گه‌ل عه‌بدێن خودێ بكه‌ت ووان ژ ته‌نگاڤیێ بینته ده‌ر، وخودێ یێ د خێرا عه‌بدى دا هندى عه‌بد د خێرا برایێ خۆ دا بت، وه‌كى پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- د گۆتنه‌كا خۆ دا گۆتى. وبلا ئه‌و ل بیرا خــۆ بــیــنــتــه‌ڤــه ئــه‌گــه‌ر ئه‌و ل جهێ بــرایــێ خۆ یێ دى با ووى هه‌وجه‌یى ب هاریكاریێ هه‌با حالێ وى دا چ بت؟ ما ب خودێ ڤه نائێت مه‌سه‌لێ ده‌رنشیف بكه‌ت ووى هه‌وجه بكه‌ت؟
🔘 و ژ به‌ر كو ئه‌ڤ كاره ل سه‌ر نه‌فسا مرۆڤى یا ب ساناهى نینه ئه‌و جزایێ ژێ دگه‌هته خودانى ژى یێ كێم نینه، د حه‌دیسه‌كێ ل دۆر خێرا ڤى كارى پێغه‌مبه‌ر -سلاڤ لێ بن- دبێژت: (من سره أن ينجيه الله من كرب يوم القيامة، وأن يظله تحت عرشه فَلْيَنْظُرْ مُعْسِرًا ) وئه‌گه‌ر جزا ژ جنسێ كارى بت -وه‌كى دبێژن- ئه‌و كه‌سێ مرۆڤه‌كى ژ ته‌نگاڤیا دنیایێ ڕزگار بكه‌ت، خودێ ژى دێ وى ژ ته‌نگاڤیا ئاخره‌تێ ڕزگار كه‌ت. هه‌ر وه‌سا د ده‌ر حه‌قا خێرا ڤى مرۆڤى دا حه‌دیسه‌كا دى هه‌یه تێدا هاتییه كو ئه‌و كه‌سێ ده‌ینى بده‌ته ئێكى وخۆ لێ بگرت هه‌ر ڕۆژ هندى ده‌ینێ وى خێر بۆ دئێته نڤیسین، هندى ده‌مێ دانا ده‌ینى نه‌هات بت، وئه‌گه‌ر ده‌مێ دانا ده‌ینى هات وده‌یندارى ده‌ینێ خۆ نه‌دا، هه‌ر ڕۆژ دوجاركى هندى ده‌ینێ وى خێر دێ بۆ ئێته نڤیسین.
🔘 و ژ ڤـــێ ســـه‌رهـاتـیــیــێ دئێته زانین كو دان ووه‌رگرتنا ده‌ینى كاره‌كێ دورسته، و د حه‌دیسێن دورست دا هاتییه كو پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ب خۆ ده‌ین ژ هه‌ڤالێن خۆ كربوون.
🔘 و ژ ڤێ سه‌رهاتییێ بۆ مه ئاشكه‌را دبت كو هه‌ر كه‌سه‌كێ هزرا باش ژ خودایێ خۆ بكه‌ت، خودێ دێ ل دویڤ هزرا وى بت، ئه‌ڤ مرۆڤه ل خه‌لكى دبۆرى دگۆت: دا خودێ ژى ل مه ببۆرت.. خودێ لێ بۆرى. وخودێ د حه‌دیسه‌كا قودسى دا دبێژت: ( أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي بِي، فَلْيَظُنَّ بِي مَا شَاءَ)، و د گه‌ل گرنگیا هزرا باش دڤێت ژ بیر نه‌كه‌ین كو هزرا باش كارێ باش ژى پێ دڤێت، ئه‌گه‌ر نه ڕاهێلانا خوزیان ب تنێ دبت چو پێڤه نه‌ئێت!
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی