5 ئه‌و زه‌لامێ سه‌را برایه‌كێ خۆ داى
ئه‌و زه‌لامێ سه‌را برایه‌كێ خۆ داى
سه‌رهاتییا ڤێ جارێ ل دۆر بهایێ براینییا ژ ڕاستى ودورستى دزڤڕت یا كو ل سه‌ر بناخه‌یێ حه‌ژێكرنا ژ بۆ خودێ هاتییه ئاڤاكرن، نه كو ژ به‌ر مه‌صلحه‌ته‌كا دنیایێ، یان مفایه‌كێ ئه‌رزان.
ئیمامێ موسلم ژ ئه‌بوو هوره‌یره‌ى -خودێ ژێ رازى بت- ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت: ( إِنَّ رَجُلًا زَارَ أَخًا لَهُ فِي قَرْيَةٍ أُخْرَى، فَأَرْصَدَ الله لَهُ عَلَى مَدْرَجَتِهِ مَلَكًا، فَلَمَّا أَتَى عَلَيْهِ قَالَ: أَيْنَ تُرِيدُ؟ قَالَ: أُرِيدُ أَخًا لِي فِي هَذِهِ الْقَرْيَةِ؟ قَالَ: هَلْ لَكَ عَلَيْهِ مِنْ نِعْمَةٍ تَرُبُّهَا؟ قَالَ: لَا، غَيْرَ أَنِّي أَحْبَبْتُهُ فِي الله عَزَّ وَجَلَّ. قَالَ: فَإِنِّي رَسُولُ اللهِ إِلَيْكَ بِأَنَّ اللهَ قَدْ أَحَبَّكَ كَمَا أَحْبَبْتَهُ فِيهِ).
یــه‌عـنـى: زه‌لامه‌كى سه‌را برایه‌كێ خۆ ل گونده‌كێ دى دا، ئینا خودێ ملیاكه‌ته‌ك كره د ڕێكا وى دا، گاڤا ئه‌و گه‌هشتیه نك، گۆتێ: دێ كیڤه چى؟ وى گۆت: دێ چمه نك برایه‌كێ خۆ ل ڤى گوندى، وى گۆتێ: ئه‌رێ ته قه‌نجیه‌ك ل وى كریه دێ چى دا ئه‌و قه‌نجییا ته ژ سه‌ر خۆ ڕاكه‌ت؟ وى گۆت: نه، به‌لێ ئه‌ز بۆ خودێ حه‌ز ژ وى دكه‌م، ملیاكه‌تى گۆتێ: ئه‌ز قاصدێ خودێمه بۆ ته كو خودێ حه‌ز ژ ته كر، كا چاوا ته حه‌ز ژ وى كر.
ژ ڤێ حه‌دیسێ بۆ مه ئاشكه‌را دبت كو براینى وحه‌ژێكرن ئه‌گه‌ر خوڕى بۆ خودێ بت، ویا ڤالا بت ژ مه‌صلحه‌ت وفایدێن دنیایێ، خێره‌كا مه‌زن تێدا هه‌یه.. وژبلى دیاركرنا قه‌در وبهایێ براینییا ڕاست ودورست، ئه‌ڤ حه‌دیسه ده‌رس وعیبره‌تێن ب مفا بۆ مه تێدا هه‌نه، ژ وان:
🔘 سه‌ره‌دانا مرۆڤى بۆ برایه‌كێ مرۆڤى یێ خودان باوه‌ر ب تایبه‌تى ئه‌گه‌ر جهێ ئه‌و یێ ئاكنجى بت نه ل سه‌ر ڕێكا مرۆڤى بت، خێره‌كا مه‌زن تێدا هه‌یه، به‌لكى ئه‌و ئه‌گه‌ره‌كه ژ ئه‌گه‌رێن چوونا خودانى بۆ به‌حه‌شتێ، ئیمامێ طه‌به‌رانى ژ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: ( ألا أخبركم برجالكم من أهل الجنة؟ ) ئه‌رێ ئه‌ز بۆ هه‌وه به‌حسێ زه‌لامێن هه‌وه یێن به‌حه‌شتى نه‌كه‌م؟ پاشى ئه‌و هنده‌ك زه‌لامان دهژمێرت، وئێك ژ وان ئه‌ڤه‌یه:( والرجل يزور أخاه في ناحية المصر لا يزوره إلا لله عز وجل)وئه‌و زه‌لامێ سه‌ره‌دانا برایێ خۆ ل لایێ باژێڕى دكه‌ت نه ژ به‌ر تشته‌كى ب تنێ ژ به‌ر خودێ. وگۆت: ل لایێ باژێڕى، یه‌عنى ل جهه‌كێ نه‌كه‌فته سه‌ر ڕێكا وى، دا هزر نه‌ئێته‌كرن كو هه‌ما ڕێكا وى یا د وێرێ كه‌فتى نه كو ئه‌و تایبه‌ت ژ به‌ر وى چوویه.
🔘 به‌لێ سه‌ره‌دانێ -ئه‌گه‌ر خۆ بۆ خودێ ژى بت- هنده‌ك تۆره وئاداب بۆ هه‌نه، دڤێت مرۆڤ ژبیر نه‌كه‌ت، وه‌كى: وه‌رگرتنا ده‌ستویریێ، ودانا ژڤانى، وكو سه‌ره‌دان ل ده‌مه‌كێ وه‌سا بت بۆ وى یێ موناسب بت ئه‌وێ مرۆڤ سه‌را دده‌ت، وبارێ وى گران نه‌كه‌ت، وسه‌ره‌دانا خۆ گه‌له‌ك درێژ نه‌كه‌ت، وچو گونه‌هان د سه‌ردانا خۆ دا نه‌كه‌ت، وه‌كى: غه‌یبه‌تێ، ونه‌ظه‌رێ، وهتد..
🔘 ڤیان وحه‌ژێكرنا مرۆڤى بۆ كه‌سه‌كى، ئه‌گه‌ر بۆ خودێ بت، دێ بته ئه‌گه‌را هندێ خودێ ژى حه‌ز ژ مرۆڤى بكه‌ت، هه‌ر وه‌سا دێ بته ئه‌گه‌را هندێ مرۆڤ تم بكه‌ته شرینییا باوه‌رێ، ئیمام مالك ژ موعاذێ كوڕێ جه‌به‌لى ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- گۆت:(قَالَ اللهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: وَجَبَتْ مَحَبَّتِي لِلْمُتَحَابِّينَ فِيَّ، وَالْمتَجَالِسِينَ فِيَّ، وَالْمتَزَاوِرِينَ فِيَّ، وَالْمتَبَاذِلِينَ فِيَّ)خودێ دبێژت: ڤیانا من واجب بوو بۆ وان یێن ژ به‌ر من حه‌ز ژ ئێك ودو دكـــه‌ن، و ژ بــه‌ر من ل نك ئێك ودو دڕوینن، و ژ به‌ر من سه‌را ئێك ودو دده‌ن، و ژ به‌ر تشتان دده‌نه ئێك ودو.
🔘 وڤیانا مرۆڤى بۆ كه‌سه‌كى ئه‌گه‌ر ژ بۆ خودێ بت، ئه‌ڤ ڤیانا هه دێ بته ئه‌گه‌را هندێ كو خودێ ڕۆژا قیامه‌تێ وان بده‌ته به‌ر سیبه‌را خۆ، ڕۆژا چو سیبه‌ر نه‌هه‌ین ژبلى سیبه‌را وى، ئه‌ڤ چه‌نده د حه‌دیسه‌كا دورست دا یا هاتییه ریوایه‌تكرن. موسلم ژ پێغه‌مبه‌رى -سلاڤ لێ بن- ڤه‌دگوهێزت، دبێژت: ( إنّ الله ينادي يوم القيامة: أَيْنَ الْمتَحَابُّونَ بِجَلَالِي؟ الْيَوْمَ أُظِلُّهُمْ فِي ظِلِّي يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلِّي)ڕۆژا قیامه‌تێ خودێ گازى دكه‌ت: كانێ ئه‌وێن ژ به‌ر مه‌زنییا من حه‌ز ژ ئێك ودو دكر؟ ئه‌ڤرۆ ئه‌ز دێ وان ده‌مه به‌ر سیبه‌را خۆ، ڕۆژا چو سیبه‌ر ژبلى سیبه‌را من نه‌هه‌ین.
🔘 د حه‌دیسه‌كا خۆ دا پێغه‌مبه‌ر -سلاڤ لێ بن- دبێژت: (إن من العباد عباداً يغبطهم الأنبياء والشهداء)د ناڤ به‌نییان دا هنده‌ك هه‌نه پێغه‌مبه‌ر وشه‌هید حه‌سویدیێ پێ دبه‌ت، هنده‌كان گۆت: ئه‌و كینه ئه‌ى پێغه‌مبه‌رێ خودێ؟ گۆت:(هم قوم تحابوا بروح الله، على غير أموال، ولا أنساب، وجوههم نور، على منابر من نور، لا يخافون إن خاف الناس، ولا يحزنون إن حزن الناس)ئه‌و هنده‌ك مرۆڤن بۆ خودێ حه‌ز ژ ئێك ودو كرییه، نه ژ به‌ر مالى، یان مرۆڤاینیێ، ڕویێن وان ڕۆناهینه، و ل سه‌ر هنده‌ك مینبه‌رانه ژ ڕۆناهیێ، ئه‌و ناترسن ده‌مێ خه‌لك دترسن، و ب خه‌م ناكه‌ڤن ده‌مێ خه‌لك ب خه‌م دكه‌ڤن.
🔘 هه‌ر وه‌سا ژ وان مفایێن ژ ڤێ حه‌دیسێ دئێنه وه‌رگرتن:
1- هندى ملیاكه‌تن دشێن خۆ بیننه سه‌ر ڕه‌نگێ مرۆڤان، وبێن د گه‌ل مرۆڤى باخڤن.
2- ڤیان سالۆخه‌ته‌كه ژ سالۆخه‌تێن خودێ، دڤێت بۆ وى بێته ده‌سنیشانكرن بێى (ته‌ئویل وته‌كییف وته‌شبیهـ).
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی