سه‌رهاتییا خودانێ دوو شاخان ( ذو القرنین )
سه‌رهاتییا خودانێ دوو شاخان
( ذو القرنین )
وه‌كى د سه‌رهاتییا خودانێن شكه‌فتێ دا مه گـۆتى سوحبه‌تا ( ذو القرنین ) ى ژى ئێك ژ وان پسیاران بوو یێن زانایێن جوهییان بۆ كافرێن قوره‌یشىیان گـۆتى دا ئه‌و ژ پێغه‌مبه‌رى ـ سلاڤ لـێ بن ـ بكه‌ن ، وڕاستییا پێغه‌مبه‌رینییا وى پێ بـجـه‌ڕبینن ، له‌و سه‌رهاتییا وى ژى د گه‌ل یا خودانێن شكه‌فتێ د ئێك سووره‌تێ دا هات ، وسه‌رهاتییا ( ذو القرنین ) ى جاره‌كا ب تنێ د قورئانێ دا هاتییه .. وده‌مێ خودایێ مه‌زن سه‌رهاتییا ڤى مه‌لكى بۆ مه ڤه‌دگوهێزت نه ژ به‌ر هندێ ڤــه‌دگـوهێزت چونكى ئه‌و مه‌لكه‌ك بوو دنیا ئێخستبوو بن ده‌ستێ خۆ ، نه ! به‌لكى ژ به‌ر هندێ چونكى ئه‌و مرۆڤه‌كێ چاك بوو ، مالـێ دنیایێ ومه‌زنییێ وسه‌لته‌نه‌تێ خودێ ژ بیـرا وى نه‌بربوو وئێكا هند ژ وى چێ نه‌كربوو كو ئه‌و خۆ ژ خودایێ خۆ مه‌زنتـر ببینت ، یان زۆردارییێ ل خه‌لكى بكه‌ت .. ڤێجا دا كو ئه‌م بزانین ( ذو القرنین ) كى بوو وسـه‌رهاتــییا وى چ بــوو دێ خــۆ ده‌یــنــه به‌ر سیبه‌را چه‌ند ئایه‌ته‌كان ژ سووره‌تا ( الكهف ) .
ذو القرنین كى بوو ؟ وكه‌نگى ژیابوو ؟
وبه‌رى ئه‌م ده‌ست ب ڤه‌گوهاستنا سه‌رهاتییا ( ذو القرنین ) ى بكه‌ین یا د جهێ خۆ دایه ئه‌م چه‌نده‌كێ ل سه‌ر كه‌سینییا وى باخڤین كانێ ئه‌و كى بوو ، وكه‌نگى ژیابوو ، وبۆچى دگـۆتنێ ( ذو القرنین ) ؟ بۆ هندێ دا سه‌رهاتى پـتـر ل به‌ر مه یا ئاشكه‌را بت .
ئایه‌تێن قورئانێ چو ئیشاره‌تان ناده‌نه ڤێ چه‌ندێ ، نه ناڤێ وى یێ دورست بۆ مه دبێژن ، ونه به‌حسێ وى ده‌مى دكه‌ن یێ ئه‌و تێدا ژیاى ، ؛ چونكى قورئانێ ـ وه‌كى پتـر ژ جاره‌كێ مه گـۆتى ـ ب ڤه‌گێڕانا ڤان سه‌رهاتییان نه‌ڤێت دیرۆكێ وه‌ك دیرۆك هند بۆ مه تۆمار بكه‌ت هندى كو دڤێت عیبـره‌تان بۆ مه ژ ڤان سه‌رهاتییان به‌رچاڤ بكه‌ت .
و ل دۆر ده‌سنیشانكرنا كه‌سینییا ( ذو القرنین ) ى سێ گـۆتن ل به‌ر ده‌ستێ مه هه‌نه :
یا ئێكێ : كـو بــۆچــوونا ( بــیـروونـى ) یه ئه‌و دبێژت : ( ذو القرنین ) ئێك ژ مه‌لكێن ( حـمـیه‌رییان ) بوو ؛ چونكى مه‌لكێ وان ب ڤان ڕه‌نگه ناسناڤان دهاتنه ناسیـن وه‌كى : ( ذو نواس ) ى و ( ذو یزن ) ى ، وناڤێ وى ( ئه‌بوو به‌كرێ كوڕێ ئه‌فریقشى ) بوو ، ئه‌ڤه ب له‌شكه‌رێ خۆ ڤه چووبوو حه‌تا گه‌هشتییه به‌ر لێڤا ده‌ریایا سپى ، ودبێژن : كیشوه‌را ئه‌فریقیایێ ب وى یا هاتییه ناڤكرن .
یا دووێ : وئه‌ڤه بۆچوونا زانایێن هندێیه ئه‌و دبێژن : پتـر یا به‌رعاقله كو ( ذو القرنـیـن ) ێ قــورئانـێ به‌حسێ وى كرى ( كه‌یـخـسره‌و ) بت ئه‌وێ یۆنانى دبێژنێ ( سه‌یرۆس ) یان ( خۆرس ـ كۆرش ) وه‌كى جوهى دبێژنێ ..
ئه‌ڤى حاكمێ عادل هــــه‌ر ژ سالا ( 559 ) حه‌تا سالا ( 530 ) به‌رى زایینێ حوكم كربوو ، و ل سه‌ر ده‌مێ خۆ ئه‌و شیابوو مه‌مله‌كه‌تا فورسێ ویا میدییان بكه‌ته ئێك ، ووى ڕۆژهـــه‌لات وڕۆژئاڤا ئێخستبوونــه بــــن ده‌ستێ خۆ ، وئه‌و بوو یێ ئه‌و ئسرائیلى ژ ئێخسیـرییێ بـه‌رداین یێن ( نـه‌بـووخذنـه‌صـرى ) گرتـیـن وئیناینه بابلێ ، پشتى كو وى بابل ستاندى (وبەحسێ وى ب باشى د ( سفر عزرا ) ى دا ژ تەوراتێ هاتییە) ، و ل سالا ( 1838 ز ) په‌یكه‌ره‌كێ ژ قافكى یێ ڤى مه‌لكى هاته دیتـن دو شاخ ل سه‌ر سه‌رێ وى بوون ، وه‌ك ئیشاره‌ت بۆ مه‌مله‌كه‌تا فارس ومیدییان یێن كو وى گه‌هاندینه ئێك ، له‌و دگـۆتنێ : خودانێ دو شاخان ، ودیرۆك به‌حسێ دادى وعه‌داله‌تا ڤى مه‌لكى دكه‌ت .
یا سىیێ : وگه‌له‌كێن دى دبێژن : ئه‌ڤ مه‌لكه ئه‌سكه‌نده‌رێ مه‌قدوونى بوو ، ئه‌وێ ل دۆرێن سه‌دسالا سىیێ به‌رى زایینێ حوكم كرى ، به‌لـێ چو ڕاستى بۆ ڤێ بۆچوونێ نینن ؛ چونكى ئه‌ڤ ئه‌سكه‌نده‌ره مه‌لكه‌كێ خودان باوه‌ر نه‌بوو ، و ب دادى وعه‌داله‌تێ ژى نه‌هاتییه ناسیـن . (ل دور ڤان بـوچــوونان بـرێنە : ( قصص الرحمن في ظلال القرآن ) يا ( أحمد فائز الحمصي ) ، 4 / 125-128 ، چاپا ئێکێ سالا 1415 ك 1995 ز )
و ل دۆر ئه‌گه‌را ناسینا وى ب ناسناڤێ ( ذو القرنین ـ خودانێ دو شاخان ) چه‌ند بۆچوونه‌ك هه‌نه : هنده‌ك دبێژن : چونكى وى رۆِژهه‌لات وڕۆئاڤایا دنیایێ ئێخستبوونه بن ده‌ستێ خۆ ، وهنده‌ك دبێژن : چونكى پویرتێ سه‌رێ وى یێ درێژ بوو ووى دو شاخ بۆ خۆ چێ دكرن ، ودویر نینه وى كولاڤه‌كێ ئاسنى یێ دو شاخ پێڤه كربته سه‌رێ خۆ ل ده‌مێ شه‌ڕى له‌و ئه‌و ب ڤى ناڤى هاتبته ناسیـن .
ذو القرنین ل ڕۆژئاڤایا دنیایێ :
خودایێ مه‌زن ده‌مێ سه‌رهاتییا ( ذو القرنین ) ى بۆ مه ڤه‌دگوهێزت وبه‌رى بێژت كانێ وى چ كربوو ، ب ڤى ڕه‌نگى ڕێكێ بۆ سه‌رهاتییێ خۆش دكه‌ت :(وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُمْ مِنْهُ ذِكْرًا . إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الأرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا ـ وئه‌ڤ بوتپه‌رێسێن ملله‌تێ ته [ ئه‌ى موحه‌ممه‌د ] پسیارا مه‌لكێ چاك خودانێ دو شاخان ( ذو القرنین ) ژ ته دكه‌ن ، تو بێژه وان : ئه‌ز دێ به‌حسه‌كێ وى بۆ هه‌وه كه‌م ، دا هوین وى ل بیـرا خۆ بینن ، وعیبـره‌تێ بۆ خۆ ژێ وه‌ربگرن ، هندى ئه‌مین مه عه‌رد ئێخسته بن ده‌ستێ وى ، و ژ هه‌ر تشته‌كى مه ڕێ وئه‌گه‌ر دانه وى كو ئه‌و پێ بگه‌هته تشتێ وى بڤێت ژ گرتنا وه‌لاتان وشكاندنا دوژمنان وهه‌ر تشته‌كێ دى ) [ الكهف : 83-84 ] .
ژ ڤان ئایه‌تان دئێته زانین كو خودێ هند هێز وشیان دابوونه ( ذو القرنین ) ى كو ئــه‌و جـیـهانا سه‌رده‌مێ خۆ هه‌مییێ بێخته بن ده‌ستێ خۆ و ب دادییێ حوكمى بكه‌ت ، مه‌عنا : ئه‌و ب خودایێ خۆ ڤه یێ گرێداى بوو ، وى ب دورستى په‌رستنا خودایێ خۆ دكر له‌و خودایێ وى ژى هه‌مى ئه‌گه‌رێن ( ماددى ) بۆ وى ئاماده كربوون دا ئه‌و بشێت خه‌لكى بێخته بن حوكمێ خۆ ..
وپشتى ڤێ ده‌سپێكێ خودایێ مه‌زن به‌حسێ غه‌زایا ( ذو القرنین ) ى بۆ ڕۆژئاڤایا عه‌ردى دكه‌ت ودبێژت : ( فَأَتْبَعَ سَبَباً . حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْمًا قُلْنَا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا . قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَى رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا . وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَى وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا ـ ئینا وى ب مجدى وزیره‌كى ئه‌و ڕێ وئه‌گه‌ر یێن مه داینێ ب كار ئینان .. حه‌تا ده‌مــێ خودانێ دو شاخان گه‌هشتىیه جــهــێ ڕۆژ لـێ ئاڤا دبت وى دیت ل به‌ر چاڤ هه‌ر وه‌كى ئه‌و د كانىیه‌كا گه‌رما خودان هه‌ڕىیه‌كا ڕه‌ش دا یا ئاڤا دبت ، ووى ل وێرێ ملله‌ته‌ك دیت ، مه گـۆت : ئه‌ى خودانێ دو شاخان یان تو ب كوشتنێ وان عه‌زاب بده ، ئه‌گه‌ر وان باوه‌رى ب ته‌وحیدا خودێ نه‌ئینا ، یان تو باشییێ د گه‌ل وان بكه ، وهیدایه‌تێ نیشا بـــده وبــه‌رێ وان بده ڕێ . خودانێ دو شاخان گـۆت : هه‌چییێ ژ وان زۆردارى ل خۆ كر وكوفر ب خودایێ خۆ كر ، ئه‌م د دنیایێ دا دێ وى عه‌زاب ده‌ین ، پاشى ئه‌و دێ زڤڕته نك خودایێ خـۆ ، ڤێجا ئه‌و ب عه‌زابه‌كا مه‌زن دێ وى د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا عه‌زاب ده‌ت . وهه‌چىیێ ژ وان باوه‌رى ب خودایێ خۆ وته‌وحیدا وى ئینا ، وكار ب گۆتنا وى كر جزایێ وى ژ نك خودێ به‌حه‌شته ، وئه‌م دێ باشىیێ د گه‌ل وى كه‌ین ، و ب گۆتنه‌كا نه‌رم دێ وى ئاخێڤین ، وسه‌ره‌ده‌رییه‌كا باش دێ د گه‌ل كه‌ین ) [ الكهف : 85-88 ] .
وجهێ ڕۆژ لـێ ئاڤا دبت ئه‌و جهه یێ ل به‌ر چاڤێن مرۆڤى ڕۆژ لـێ ئاڤا دبت ، ووه‌سا ژ ڤان ئایه‌تان ئاشكه‌را دبت كو ( ذو القرنین ) ى هند ب لایێ ڕۆژئاڤایێ ڤه یێ چووى حه‌تا گه‌هشتییه به‌ر لێڤێن ئه‌قیانووسێ ئه‌تله‌نتى ( المحیط الأطلسی ) ئه‌و جـهـێ خـه‌لـكـى ل وى ده‌مـى هـزر دكر كو دنیا ( هشكاتى ) ل نك خلاس دبت ، و ل وى جهى ( ذو القرنین ) ى ملله‌ته‌ك دیت لـێ دژیان ئینا وى حوكمێ خۆ یێ عادل ل ســه‌ر وان ب جــهــ ئـیـنـا : (( هـه‌چـییێ ژ وان زۆردارى ل خۆ كر وكوفر ب خودایێ خۆ كر ، ئه‌م د دنیایێ دا دێ وى عه‌زاب ده‌ین ، پاشى ئه‌و دێ زڤڕته نك خودایێ خـۆ ، ڤێجا ئه‌و ب عه‌زابه‌كا مه‌زن دێ وى د ئاگرێ جه‌هنه‌مێ دا عه‌زاب ده‌ت . وهه‌چییێ ژ وان باوه‌رى ب خودایێ خۆ وته‌وحیدا وى ئینا ، وكار ب گۆتنا وى كــر جــزایێ وى ژ نك خودێ به‌حه‌شته ، وئه‌م دێ باشىیێ د گه‌ل وى كه‌ین ، و ب گۆتنه‌كا نه‌رم دێ وى ئاخێڤین ، وسه‌ره‌ده‌رییه‌كا باش دێ د گه‌ل كه‌ین )) .
وئه‌ڤه ئه‌و حوكم بوو یێ خودێ نیشا وى داى وبه‌رێ وى دایێ ..
ذو القرنین ل ڕۆژهه‌لاتا دنیایێ
وپشتى ( ذو القرنین ) ى وه‌لاتێن ڕۆژئاڤایێ ئێخستینه بن ده‌ستێ خۆ ئه‌وى ڕێكا خۆ ڤه‌گوهاسته ڕۆژهه‌لاتێ ، قورئان دبێژت :
(ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا . حَتَّى إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَى قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا . كَذَلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًا ـ پاشى خودانێ دو شاخان دویچوونا وان ئه‌گه‌ران كر یێن خودێ داینێ وزڤڕى ڕۆژهه‌لاتێ . حه‌تا ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتییه جهێ هه‌لاتنا ڕۆژێ ، وى دیت ئه‌و یا ل سه‌ر ملله‌ته‌كى دهه‌لێت وان چو ئاڤاهى نینن وان ستاره بكه‌ن ، وچو داروبار ژى نینن سیبه‌رێ ل وان بكه‌ن . وه‌سا و ب ڕاستى زانـیـنـا مه دۆر ل وى تشتى گرتبوو یێ ل نك وى هه‌ى ژ خێرێ وئه‌گه‌رێن مه‌زن ، ل هه‌ر جهه‌كێ ئه‌و بچتێ ) [ الكهف : 89-91 ] .
وجهێ ڕۆژ لـێ دهه‌لێت وه‌كى جهێ ئه‌و لـێ ئاڤا دبت ئه‌وه یێ ل به‌ر چاڤێ مرۆڤى وه‌سا دیار دبت ، وئه‌و ل جهه‌كى بۆ جهه‌كى یا جودایه ، ونه‌هاتییه زانین كانـــێ ئـــه‌ڤ ملله‌تــه یێ ئایه‌ت به‌حس ژێ دكه‌ن كى بوون ، و ل كیڤه دژیان : ل ڕۆژهه‌لاتا كـیـشـوه‌را ئاسـیایێ دژیان ، یان ژى ل به‌ر كــنـارێ ڕۆژهه‌لاتا كیشوه‌را ئه‌فریقیایێ بوون ، هه‌ر چه‌وا بت وه‌سا یا دیاره كو ئه‌و ملله‌ته‌ك بوون وه‌لاتێ وان ل به‌ر چاڤێ ڕۆژێ یێ ئاشكه‌را بوو ، ونه چو ئاڤاهى وان هه‌بوون سیبه‌رێ ل وان بكه‌ن نه چو داروبار ، ودویر نـیـنـه جلكه‌كێ وه‌سا ژى د به‌ر وان نــه‌بــوویه وان ژ ڕۆژێ ستاره بـكـه‌ت ، وپشتى وى حوكمێ خۆ ل سه‌ر وان ژى ب جهــ ئیناى ، ئه‌وى به‌رده‌وامى ب چوونا خۆ كر حه‌تا گه‌هشتییه وى جهى یێ ئه‌و ملله‌تێ ( هه‌مه‌ج ) لـێ دژیا ئه‌وێ قورئانێ ب ناڤێ ( یأجووج ومأجووج ) دایه ناسینێ ..
ذو القرنین ویأجووج ومأجووج :
وسه‌رهاتییا ( ذو القرنین ) ى د گه‌ل یأجووج ومأجووجى قورئان ب ڤى ڕه‌نگى بۆ مه ڤه‌دگێڕت : (ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا . حَتَّى إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلاً . قَالُوا يَاذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الأرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا . قَالَ مَا مَكَّنَنِي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا . آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ حَتَّى إِذَا سَاوَى بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انفُخُوا حَتَّى إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا . فَمَا اسْتَطَاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا . قَالَ هَذَا رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّي فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا ـ پاشى خودانێ دو شاخان ئه‌و ڕێ وئه‌گه‌ر ب كار ئینان یێن مه داینێ ودا ڕێ . حه‌تا ده‌مێ ئه‌و گه‌هشتییه ناڤبه‌را وان هه‌ردو چیایان دا یێن تشتێ ل پشت خـۆ ڤه‌دشێرن ، وى ل پشت وان ملله‌ته‌ك دیت ، نێزیك بوو ئه‌و ژبلى ئه‌زمانێ خۆ د چو ئـه‌زمـانـێـن دى نـه‌گه‌هن . وان گـۆت : ئه‌ى خودانێ دو شاخان هندى یأجووج ومأجووجن ـ كو دو ملله‌تێن مه‌زنن ژ دوونده‌ها ئاده‌مى ـ ب كوشتنا مرۆڤان وپویچكرنا شینكاتى خرابكارییێ د عه‌ردى دا دكه‌ن ، ئه‌رێ ڤێجا ئه‌م كرێ وخه‌راجه‌كێ نه‌ده‌ینه ته ، وماله‌كى بۆ ته كۆم نه‌كه‌ین ، به‌رانبه‌ر هندێ كو تو په‌رژانه‌كى بێخییه د ناڤبه‌را مه ووان دا ؟ خودانێ دو شاخان گۆت : تشتێ خودایێ من ژ ملكى وده‌سهه‌لاتێ دایه من بۆ من ژ مالـێ هه‌وه چێتـره ، ڤێجا هوین ب هێزا خۆ هاریكارییا من بكه‌ن ئه‌ز دێ ناڤبڕه‌كێ ئێخمه ناڤبه‌را هه‌وه ووان دا .
هوین پارچه‌یێن ئاسنى بۆ من بینن ، وده‌مێ وان ئه‌و ئیناین و ل ناڤبه‌را هه‌ردو چیایان داناى حه‌تا ڕاستكرى ، وى گـۆته پالان : ئاگرى خۆش كه‌ن ، حه‌تا ئاسن هه‌مى بوویه ئاگر ، وى گـۆت : هوین سفرى بۆ من بینن دا ئه‌ز ب سه‌ر دا بكه‌م . ڤێجا یأجووج ومأجووج نه‌شیان ب سه‌ر ناڤـبـڕێ بكه‌ڤن ؛ هندى یا بلند وحلى بوو ، وئه‌و نه‌شیان وێ ژ بن ژى ڤه كون بكه‌ن ژ به‌ر فره‌هى وموكمییا وێ . خودانێ دو شاخان گـۆت : ئه‌ڤ ناڤبڕا من داناى دا خرابییا یأجووج ومأجووجان ڤه‌گرت دلـۆڤانییه‌كه ژ خــــودایـــێ من ب مرۆڤان ، ڤێجا ئه‌گه‌ر ژڤانێ خودایێ من هات ل ڕۆژا قیامه‌تێ ئه‌و دێ وێ ناڤبڕێ ب عه‌ردى ڤه ڕاست كه‌ت وهه‌ڕفینت ، وژڤانێ خودایێ من حه‌ق بوویه . ومه یأجووج ومأجووج هێلان ـ حـه‌تا ڕۆژا ژڤانێ مه دئێت ـ دا هنده‌ك ژ وان تێكه‌لـى هنده‌كان ببن ؛ ژ به‌ر هژمارا وان یا بۆش ، وبۆ ڕابوونێ د (( بوڕییێ )) دا هاته پفكرن ، ڤێجا مه هه‌مى چێكرى بۆ حسێبێ وجزاى كـۆمكرن )[ الكهف : 92-98 ] .
و ژ ڤێ سه‌رهاتییێ بۆ مه دیار دبت كو مه‌خسه‌دا ( ذو القرنین ) ى ب ڤان شه‌ڕ وڤه‌كرنێن خۆ دا بۆ وه‌لاتان ئه‌و نه‌بوو ماله‌كێ زێده‌تر بۆ خۆ كۆم بكه‌ت ، یان ده‌ره‌جه ومه‌نصبێن خۆ بلندتر لـێ بكه‌ت ، به‌لكى مه‌خسه‌دا ئه‌و بوو دینێ خودێ یێ دورست وته‌وحـیـدێ د ناڤ خـه‌لـكـى دا بـه‌لاڤ بـكـه‌ت ودادییێ ب جهــ بینت ، وڤى ملله‌تى ئـه‌وێ د ناڤـبـه‌را دو چیایان دا دژیا ونه‌خۆشى ژ ده‌ستێ یأجووج ومأجووجان ل سه‌رى ددیت هــزر كر ( ذو القرنین ) ژى وه‌كى هه‌ر مه‌لكه‌كێ دى ژ مه‌لكێن دنیایێ حه‌ز ژ مال ومه‌زنییێ دكه‌ت ، له‌و وان ژ وى خواست ئه‌و به‌لا یأجووج ومأجووجان ژ وان ڤه‌كه‌ت به‌رانبه‌ر هندێ ئه‌و ماله‌كێ زێده بده‌نه وى ، به‌لـێ وى بۆ وان ئاشكـه‌راكـر كـو ئـه‌وا خودێ دایه وى ژ مالـێ دنیایێ تێرا وى هه‌یه ، ووى چو مال ژ وان نه‌ڤێت به‌رانبه‌ر ڤێ قه‌نجییێ ، ب تنێ بلا ئه‌و ب زه‌لام وشیانێن خۆ هارى وى بكه‌ن .. وئه‌و بوو وى سه‌دده‌كا مه‌زن د ناڤبه‌را وان دا ئاڤاكر ب وى ڕه‌نگێ ئایه‌تان بۆ مه ڤه‌گێڕاى ، وئایه‌ت بۆ مه ئاشكه‌را دكه‌ن كو ئه‌گه‌ر ده‌مێ ڕۆژا قیامه‌تێ نێزیك بوو خودێ وێ سه‌ددێ دێ ل به‌ر یأجووج ومأجووجان ڤه‌كه‌ت وئه‌و دێ ب سه‌ر عه‌ردى دا گرن وخرابییه‌كا مه‌زن دێ به‌لاڤ كه‌ن .
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی