بوجی مروڤ بگشتی و کورد تایبەتی ب فەلسەفێ دبنە مولحید؟

بوجی مروڤ بگشتی و کورد  تایبەتی ب فەلسەفێ دبنە مولحید؟ 

بناڤێ خودێ مەزن......

ئەڤ پرسیارە زوور یا بەر بەلاڤە کو دەمێ بەحسا فەلسەفێ دکەن بیرا مروڤی ل مولحید و خودێ نەنیاسان دهێت. دێ بێژن نەخوینن حەرامە دێ بیە مولحید. ل جیهانێ هەمی وەسایە بەس کوردستانێ ب تایبەت د بێژین، 

ئەرێ فەلسەفە ژێدەرێ ئیلحادێ یە؟ 

فەلسەفە وەک پێناسە (تێهنی بون و مەیل بونا بەرەف راستێ)

فەلسەفە ئەگەر ل مێژوویا وێ دا بجیە خوارێ دێ بینی کو ڤەدگەریتە ڤە بو باوەرداران و پێغەمبەران، دەمێ ناڤێ فەلسەفێ دهێت بیرا یونانا کەڤن دهێتە مە. بو زانین ناڤێ یونان ل یونس پێغەمبەر هاتیە(علیە سلام)هەتا هندەک ژێدەرێن پەرتوکا پیروز دبێژیت باپیرێ ئەفلاتونی پێغەمبەرێ یونانێ بو بناڤێ سولون. جەند ناڤێن دی هەنە وەکو ئارانی و ئاغسا و زیمون هرمس و سولون

هەروەسا ئەنبا دیکلیس و فیساگروس ل سەر دەستێ پێغەمبەر داود و سولەیمان(علیە سلام) فێری حیکمەتێ بوینە.

ابن خلدون دبێژیت( ئەرستو قوتابیێ ئەفلاتونە، ئەو ژی یێ سوکراتە، ئەو ژی یێ فیساگورسە ئەو ژی یێ تالیسە تالیس ل لوقمان الحکیم فەلسەفە خواندیە. ئانکو فەلسەفە مولکێ ئاینی یە و ج پەیوەندی ب ئیلحادێ ڤە نینە. 

ئەگەرێ ئیلحاد بونا ب فەلسەفێ؟ 

دوو ئەگەر هەنە ب بوجونا من. 

ــ ئێك: ئەو کەسێ فەلسەفێ دخوینت د باوەریا خودێ ئانکو عقیدە الاسلام و ل دینی دا نەشارەزایە، هەروەسا ب بێ ئەساس دجیتە د دەریایا کویرا ب شەپولا فەلسەفێ. و بێ کو تێبگەهیت ژ جەمک و مەبەست و ئارمانجا فەلسەفێ. 

ــ دوو: ل رەوشەنبیریا نوی دا دوو قوتابخانە هەنە. 

قوتابخانا (ترکیبی پێکهاتی) قاری کیشوەری فرەنسا و ئەلمانیا 

قوتابخانا(تەحلیلی شیکاری) ئەنگلوسەکسونی ئوسترالیا ئەمریکا و بەریتانیا. 

ترکیب وتحلیل جنە. 

ترکیب بەس ل سەر تشتێن لاوەکی کار دکەت وەکو سروشت بون خودێ مروڤ. و خلاس. 

تەحلیلی شروڤە کرنا بابەتی دکەت و ل دیڤ دجیت و هەتا بابەتی سادە دکەت. 

ـــ نمونە 

ترکیبی گەر پرسیار بکەی خانی جیە دێ ب سادە بێژیت ژ ماددەی و جەند ژورەکان. 

تەحلیلی دێ بێژیت پێکهایتە ژ مادەی ئەو مادە ژ جیمەنتو بلوکان پێکهاتیە ئەو بلوک ژ فلان ماددە و فلانی پێکهاتیە ووو هەتا سادە دکەت.

رەوشەنبیرێ کورد پتر ل دیڤ قوتابخانا ترکیبی دجیت وەکو نیتجە و مارکس هیگل و ئەو بناڤ فیلوسوفێن ترکیبی. بویە فەلسەفەکا ترکیبی نەیا کویر و شیکاری وەردگریت و ناگەهیتە تەمامیا سادەییا بابەتی.

ئەگەر خو مروڤ دینی ئیسلامێ قورئان و فەرموودێ  ب نەشارەزایی وەربگریت دێ  تێدا بەرەف ئیلحادێ جیت جونکی دڤێت  دەسپێکێ شارەزابی ل بنیاتێن بابەتاندا و سنورێن وان بزانی زانست و فەلسەفە و ئاین و منتق و ئەقل بیر و ژیری و هوش و  زانین و بون و یاسایێن سروشتی و فیزیا) دڤێت شارەزابی دڤان بابەتان دا و بزانی هەر ئێکێ سنورێ وێ جیە و تێکەلی ئێك نەکەی، 

بویە گەر تە بڤێت زانستەکێ بخوینی دەسپێکێ ل بنجینە و ئەساسیات و بنەمایێن وێ بخوینە تا بزانی بوشایی د کیژ رەخێ بابەتی دا هەیە. 

خودێ مە شارەزا بکەت