سەرەدەریا سەحابی و تابعییان دگەل پێغەمبەری (ﷺ)

 



سەرەدەریا سەحابی و تابعییان دگەل    پێغەمبەری (ﷺ)



1.ئیمام عومەر خودێ ژێ رازی بیت گەلەک جاران دەمێ دهاتە  دەف پێغەمبەری (ﷺ) هند دەنگێ خو نزم دکر و وەسا دئاخفت پێغەمبەری (ﷺ) گوهــ لێ نەدبوو .. دوو سێ جارەکا گوتێ تو چ دبێژی هەتا تێگەهشتبایە و پشتی هینگێ ئەف ئایەتە هاتە خوار: (إن الذين يغضون أصواتهم عند رسول الله أولئك الذين امتحن الله قلوبهم للتقوى لهم مغفرة و أجر عظيم ) الحجرات اية٣ دڤێ ئایەتێ دا خودایێ مەزن مەتحێن عومەری کرن و خودێ شادەهی بو دا کو دلێ وی دلەکێ پر تەقوا و باوەرییە و خودێ ل گونەهێت وی بوری. 



2. بەحسێ عومەرێ کورێ عاسی دکەن و دبێژن دەمێ دئاخفت ئەگەر ناڤێ پێغەمبەری (ﷺ)دگەل ئاخفتنا وی بایە چ جارا وەسا نە دئاخفت دەنگێ خو بلند کەت. 



3. عومەرێ کورێ عاسی دبێژیت من چ جاران تەژی چاڤێت خو پێغەمبەر (ﷺ) نەدیتییە و ئەگەر ڤێ گاڤێ تو بێژییە من کا پێغەمبەر (ﷺ) یێ چاو بوو نەشێم سالوخەتێت وی بێژم چونکی مە د خورا نەددیت تێر بەرێ خو بدەینێ. 



4. ئەنەسێ کورێ مالکی دبێژیت پێغەمبەر (ﷺ) دا ئێتە دناڤ سەحابیاندا ،مشەختی و هاریکار دروینشتی و ئەبو بەکر و عومەر ژی و دبێژیت کەسەک نەبوو سەرێ خو بلند بکەت و رک و رک بەرێ خو بدەتە پێغەمبەری (ﷺ) بتێ ئەبو بەکری و عومەری رک و رک بەرێ خو ددایێ. 



5. ئوسامە کورێ شەریکی دبێژیت ئەز هاتمە دەف پێغەمبەری (ﷺ) و سەحابی ل دورماندورێت وی دروینشتی بوون ،ژ شەرم و هەیبەتێدا دێ بێژی هەر ئێک ژڤان سەحابیان بالندەیەک یێ ل سەر سەری و نەشێن سەرێت خو بلند کەن. 



6. عوروەیێ کورێ مەسعودی دبێژیت من نەدیت مویەک ژ لەشێ پێغەمبەری (ﷺ)کەفتبیت دەمێ سەرێ خو چێدکر ئیلا چەندان یا خو تێوەرکری و من نەدیتیە چپکەکا ئاڤێ دەمێ دەستنڤێژ شویشتنێ ژ پێغەمبەری (ﷺ) کەفتبیت چونکی چەند سەحابیان دەستێت خو ددانا بەر و ئەو ئاڤ بو خو ب بەرەکەت دزانی ،ئەگەر پێغەمبەر (ﷺ) ئاخفتبا دەنگێ وان یێ نزم بوو و ئەگەر بەرێ خو دابا سەحابیان هەمیان سەرێت خو دچەماندن نە دشیان بەرێ خو بدەنێ و بو هەمی تشتان سەرەدەریا وان یا وەسا بوو.. دەمێ عوروە چویە دەف کافران گوتێ گەلی قورەیشیان ئەز یێ چویمە دەف کیسرای و شاهنشینا وی و ئەز یێ چویمە دەف قەیسەری و شاهنشینا وی و ئەز یێ چویمە دەف نەجاشی و شاهنشینا وی ... ب خودێ من کەس ژڤان و چ کەسێ دی نەدیتییە هند حەژ ئێکێ بکەت و هند خو بو بشکێنیت هندی هەڤالێت محمدی خو بو محمدی دشکێنن. 



7. ئەنەسێ کورێ مالکی دبێژیت من یا دیتی سەر تراشی سەرێ پێغەمبەری (ﷺ)یێ تراشی و هەڤالێت وی یێت لێ کومبوین ،دبێژیت نەهێلا ئێک مویێ وی بکەڤیتە ئەردی هەر موییێ ژێڤەکربا چەند دەست ل بن بوون و ئەو موی دکەفتە ددەستێت واندا. 



8. بەری ئاشتبوونا حودەیبیێ(صلح الحديبية) قورەیشیان دەلیڤە دا عوسمانێ کورێ عەفانی تەوافێ لدور بەرێ بەیتێ بکەت ..عوسمانی گوتێ ئەز دێ چاوا تەوافێ ل بەری کەم بەری پێغەمبەری (ﷺ) ب خودێ هەتا ئەو تەوافێ نەکەت ئەز ناکەم. 



9. قەیلەتە دبێژیت دەمێ من پێغەمبەر (ﷺ)دیتی یێ روینشتی و پێت خو داینە بەر خو دبێژیت تەزتەزینکەک بسەر لەشێ من دا چوو ژ هەیبەت و مەزناتیا ڤی پێغەمبەری (ﷺ). 



10. موغەیرە بەحسێ سەحابیێت پێغەمبەری (ﷺ)دکەت و دبێژیت چ جاران ب دەستی دەرگەهێ پێغەمبەری (ﷺ) نە قوتایە بەلکو ب نینوکێ هێدی هێدی دەرگەهـ دقوتا هندی پێغەمبەر (ﷺ)لدەف وان یێ خوشتڤی بوو نەدڤیا عێجزکەن. 



11. بەرائێ کورێ عازبی دبێژیت من دڤیا ئەز هندەک پرسیاران ژ پێغەمبەری (ﷺ)بکەم چەند سالان ئەڤ پرسیارە مانە دسەرێ مندا دا ل مال بێژم دێ پرسیارێ ژێ کەم دائێم بینم دا تەزتەزینکەک بسەر لەشێ مندا چیت و من پرسیار ژێ نەدکر و ڤان پرسیارا سال ب سەردا دچون هەتا من دەرفەت دیتبا بێژمێ. 



12. ئیبراهیم بابێ توجەیبی دبێژیت ئەرکە لسەر هەر موسلمانەکێ هەر گاڤا بیرا وی ب پێغەمبەری (ﷺ) بێت یان ناڤێ وی لدەف بێتە گوتن ئەو خو بو بشکێنیت و ئەو رێزگرتنا وی لسەر خو دیارکەت و هەمی لڤینێت خو یێت نەسروشتی راوەستینیت و هەیبەتێ وەربگریت هەروەکی پێغەمبەر (ﷺ) یێ روینشتی. 



13. قازی ئەبولفەزل دبێژیت ژیانناما(سلف الصالح) هەمییا یا وەسا بوو هەمییان وەسا سەرەدەری دگەل پێغەمبەری (ﷺ)دکر دێ بێژی یێ ل دیوانا وان و ئەو سەحابینە ل دەف. 



14. بەحسێ ئەیوب سەختیانی دکەن و دبێژن ئەگەر ناڤێ پێغەمبەری (ﷺ) یان بەحسێ وی لدەف هاتبا کرن وەسا دا کەتە گری هەتا ئەوێن لدەف هەمیان دکرە گری و دلێ وان دما پێڤە..ئەڤە هەمی ژبەر وێ مەزناتیا  پێغەمبەری (ﷺ) ددلێ ویدا. 



15. دبێژن دەمێ عبدالرحمن کورێ قاسمی بەحسێ پێغەمبەری (ﷺ) دکر پشتی هینگێ تە بەرێ خو دابا سەروبەرێ وی دا بینی ئەزمانێ وی یێ ددەڤی دا هشک بوی و لەشێ وی وەسا سور دبوو دا بێژی ئەڤ لەشە یێ بریندار بوی و خوین یا ڤێدا دئێت وی وەسا بەرێ خو ددایێ.



16. ئیمام مالک بەحسێ عامرێ کورێ عبداللە زوبێر دکەت و دبێژیت ئەگەر ناڤێ پێغەمبەری (ﷺ) گوتبا هند دکرە گری هەتا مروڤی دگوت روندک دچاڤێت ڤی مروڤی دا نەمان نائێنە خوارێ و دبێژیت من ئیمامێ زوهری یێ دیتی حالێ وی گەلەکێ خوش بوو و دبێژیت دەمێ ناڤێ پێغەمبەری (ﷺ) هاتبا گوتن و تە پشتی هینگێ بەرێ خو دابایێ تە نە دنیاسی. 



17. ئیمام مالک دبێژیت ئەز چومە دەف سەفوانێ کورێ سولەیمی کو ژوان بو یێن گەلەک ژ خودێ ترس .. دبێژیت دەمێ ناڤێ پێغەمبەری (ﷺ) ل دەف وی گوتبا هند دکرە گری و گریا وی درێژ دبوو. 



18. دبێژن ئەگەر ئیمامێ قەتادە گوهــ ل فەرمودێ ببا وەسا دکرە گری خو نال نال ژێ دهات هەتا خو ل جهێ خو نەدگرت لەشێ وی هەمی دگەل دهەژیا. 



19. بەحسێ محمدێ کورێ سیرینی دکەن و دبێژن گەلەکێ سوحبەت خوش و کەیف خوش بوو بەلێ دەمێ بەحسێ پێغەمبەری (ﷺ)ل دەف هاتبا کرن یان وی ب خو بەحس کربایە وەسا دهاتە گوهورین و هەیبەتەک ل دەف پەیدا دبوو. 



20. دبێژن ئەگەر عبدالرحمن کورێ مەهدی فەرمودەکا پێغەمبەری (ﷺ) گوتبا دا بێژیتە یێن لدەف خو هەمییا بێ دەنگ بن و نەئاخڤن و دا ڤێ ئایەتێ خوینیت: (يا ايها الذين آمنوا لا ترفعوا اصواتكم فوق صوت النبي) الحجرات٢ و دا بێژیتێ گوهدانا هەوە بو ڤێ فەرمودێ هەروەکی هوین گوهێ خو ددەنە پێغەمبەری (ﷺ). 



21. زەلامەک هاتە دەف ابن المسیب و پرسیارا فەرمودەکێ ژێ کر و ابن المسیب ژی لسەر تەنشتا خو یێ پالدای بوو .. دەمێ پرسیار ژێ کری راست رابوڤە و دروست روینشت و وی زەلامی گوتێ سەیدا ببورە من نەڤییا زەحمەتێ بوتە چێکەم و تو یێ پالدایی ژی بوی ..ئینا ابن المسیب گوتێ تو نزانی ئەز دێ چ بێژم دێ فەرمودا پێغەمبەری (ﷺ)بێژم ..دێ چەوا فەرمودا پێغەمبەری سلاڤێت خودێ لسەر بن بێژم و ئەز لسەر تەنشتێ یێ پالدایی. 



22. ئەبو موسعەب دبێژیت مالکێ کورێ ئەنەسی فەرمودەک ژ پێغەمبەری (ﷺ) نە ڤەگوهاستییە ئیلا یێ ب دەستنڤێژ. 



23. بەحسێ دیرارێ کورێ موررەی دکەن و دبێژن هەر نەدڤیا کەس لدەف وی بەحسێ فەرمودەکێ بکەت ئیلا هەردوو ب دەستنڤێژ بن ..ئەوێ دبێژیت و ئەوێ گوهێ خو ددەتێ. 



24. بەحسێ ئەعمەشی دکەن و دبێژن ئەگەر ڤیابا فەرمودەیەکێ بێژیت و یێ ب دەستنڤێژ با دا وێ گاڤێ تەیەمومێ کەت ..دا دەستێت خو دئاخێ ڤەدەت  یان ژی دا دەستێت خو ل دیوارەکێ دەت و ژنوی دا فەرمودێ بێژیت. 



25. عبداللە کورێ سالحی دبێژیت ئیمام مالک و ئیمام (لیث)ی چ جارا فەرمودە نەدنڤیسین ئیلا هەردوو ب دەستنڤێژبان. 



26. عوقبە کورێ حارث دبێژیت من دیت ئەبو بەکری حەسەن دانابوو سەر قلیقلدانێت خو و دگوت واللە ئەڤە یێ ب پێغەمبەریڤە چوی (ﷺ) .. ب ئیمام عەلی ڤە نەچویە و دبێژیت ئیمام عەلی ل پشت بو و دکرە کەنی. 



27. عبداللە کورێ حەسەن کورێ حسێن نەڤیێ نەڤیێ پێغەمبەری (ﷺ)دبێژن چو دەف عومەرێ کورێ عبدالعزیزی ئینا عومەر پێشڤە رابوو و هاتە بەر دەرگەهی و گوتە (عبداللە)ی ئەگەر تە شولەک هەبوو بو من نامەیەکێ بنڤیسە یان ژی کەسەکێ فرێکە ئەز شەرم ژ خودێ دکەم تە ل بەر دەرگەهێ من ببینیت ..ئەز دێ ئێمە بەر دەرگەهێ تە و دێ یێ مەمنون بم خزمەتا تە بکەم. 



28. دەمێ دەنگ وباس بو معاوییەی چوین کو کەسەک یێ هەی ناڤێ وی کابیسێ کورێ رەبیعە و سەروچاڤێت وی وەکی یێت  پێغەمبەری نە (ﷺ)..دەمێ هاتیە مالا معاویەی پێشڤە رابوو و چو ب ناڤ چاڤێت وی ڤە ماچی کر و گەلەک قەدرێ وی گرت چونکی رویێ وی وەکی یێ پێغەمبەری بوو (ﷺ). 



29. ئەبو بەکرێ کورێ عەیاشی دبێژیت ئەگەر ئەبو بەکر و عومەر و عەلی بێنە دەف من کارەکێ بو بکەم دێ ژ ئیمام عەلی دوست پێکەم راستە ئیمانا ئەبو بەکری هندی ئیمانا ئومەتێیە و راستە ئەبو بەکر و عومەر چێترن وەک رێز و بها  و ئەگەر من ژ ئاسمانان بەردەن من پێخوشترە ژوی تشتی دەست پێبکەم یێ پێغەمبەری (ﷺ) حەژێ دکر. 



30. دەمێ بیلال کەفتیە دسەکەراتێت مرنێ دا ژنکا وی دکرە گری و دگوت (وا حزنا وا کرباە)(ئاخ بو عێجزیا من ئاخ بو نەخوشیا من ) بیلالی دگوت: (وا طرباه غدا ألقى الأحبة محمدا و صحبه) خوزیکێت من سوباهی دێ گەهمە خوشتڤیێت خو پێغەمبەری (ﷺ) و هەڤالێت وی. 



31. ئیمام مالکی فەتوا دەرێخست و گوت هەر کەسێ بێژیت ئاخا مەدینێ یا پیسە دێ سیهـ جەلدەیان لێ دەین و وی کەینە دزیندانێڤە .. چاوا ژ دەڤێ وی دەردکەڤیت بەحسێ ئاخەکێ بکەت ئەوا پێغەمبەر سلاڤێت خودێ لسەر بن تێدا هاتییە ڤەشارتن و بێژیت نە یا پاقژە.




کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی

کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی