تشتێن پێغەمبەری (ﷺ) حەژێ نەدکر

 

تشتێن پێغەمبەری (ﷺ) حەژێ نەدکر

1. پێغەمبەرێ مە (ﷺ)حەژ وی تشتی دکر یێ خودێ حەژێ دکەت و حەژ وی تشتی نەدکر یێ خودێ حەژێ نەکەت ،پێغەمبەر (ﷺ) دبێژیت: (إن الله يحب معالي الأمور  و أشرفها و يكره سفسافها) ،خودایێ مەزن حەژ شولێت مەزن و بلند و ب قەدر دکەت و کەرب ژ تشتێ کێم و بێ سەروبەر ڤە دبن. 

2. پێغەمبەری (ﷺ)گەلەک حەژ مروڤێت بێ رەوشت نەدکر هەروەکی دفەرمودەیەکێ دا دبێژیت: (إن أبغضكم الي و أبعدكم مني يوم الآخرة أسوأكم أخلاقا) (یێ ژ هەوە هەمیان پتر من نەڤێت و یێ ژ هەمیان دویرتر ژمن روژا قیامەتێ ئەوە یێ رەوشتێ وی ژ هەمیان کرێتتر). 

3. پێغەمبەری (ﷺ) حەژ سێ رەوشتا نەدکر هەروەکی دفەرمودەیەکێ دا دبێژیت: (إن أبغضكم إلي و أبعدكم مني يوم القيامة الثرثارون و المتشدقون و المتفيهقون) ئانکو: یێ ژهەوە هەمیان پتر من نەڤێت و کەرب ژێ ڤەدبن و دویرتر ژمن روژا قیامەتێ ئەوە ئەوێ گەلەک باخڤیت(پربێژ) و یێ دەمێ دگەل خەلکی دئاخڤیت دەڤێ خو ب مەزناتی خوار دکەت و یان ترانا ب خەلکی دکەت یان مەتحێن خوە دکەت  و هەروەسا یێ دی ئەوە دەمێ دئاخڤیت بێهنا مەزناتیێ ژێ دئێت. 

4. پێغەمبەرێ مە (ﷺ) حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک بێژیت هندی خودێ و پێغەمبەر حەز بکەن.. هەروەکی پێغەمبەر (ﷺ) دبێژیت: من نەڤێت هوین بێژن(ماشاء الله و شاء محمد) ئەگەر خودێ حەزکر وپێغەمبەری (ﷺ) حەز کر ، گوت: بێژن(ماشاء الله ثم شاء محمد) ئەگەر خودێ حەز کەت پاشی محمد (ﷺ)حەز کەت. 

5.پێغەمبەرێ مە (ﷺ) حەژێ نەدکر ئێک دنڤێژێدا ئەنیشکا خۆ دانیتە ئەردی وسەحابی دبێژن : هەکە گێسکەک هەبا دا دبن نافتەنگا وی را چیت هندی نافتەنگا خوە بلند دکر. 

6. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ دوبەرەکیێ نەدکر هەروەکی پێغەمبەر (ﷺ) دبێژیت: (ولا تختلفوا فان من كان من قبلكم اختلفوا فهلكوا) دوبەرەکی بلا نەکەڤیتە دناڤبەرا هەوەدا چونکی یێت بەری هەوە دوبەرەکی کەفتە دناڤبەرا واندا دهیلاک چوون. 

7. پێغەمبەری (ﷺ) حەز نەدکر ئێک بێژیت فلان تشت خرابیێ دئینیتە دمالا مە دا بو نموونە بێژیت: چ روژا فلان زاد چێکر دێ فلان بەلا ئێتە دمالا مەدا هەر وەکی ئەبو هورەیرە دبێژیت: (كان النبي يعجبه الفئل الحسن ويكره الطيرة). طيرة: ئانکو فلان تشت مال خراپ کەرە. 

8. پێغەمبەری (ﷺ) حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک ب دزیکیڤە ژنەکێ بخوازیت، هەروەکی ئەبو حەسەنێ مازنی دبێژیت: (كان يكره نكاح السر)(حەژ هندێ نەدکر ئێک ب نهێنی ژنەکێ بینیت) و دگوت هەتا نەبیتە داوات و بەلاڤ ببیت بلا ژنئینان چێ نەبیت و سەردەمێ وی سلاڤێت خودێ لسەر بن دگوتە موسلمانان ب دەفێ دادەن و دگوت: (أتيناكم أتيناكم فحيونا نحييكم). 

9. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ شاهدەیا لسەر زولمێ نەدکر ئانکو دوو کەسان جرە دناڤبەرا وان دا چێ بیت ئێک بچیت  شادەیێ بو یێ نەحەق بدەت  هەروەکی نەعمان دبێژیت : بابێ من هندەک تشت  دانە من و دەیکا من ژی گوت  هەرە بلا پێغەمبەر (ﷺ) ببیتە شاهدێ تە  وهەکە برایێ تە خو نەرازی کە بێژێ پێغەمبەر (ﷺ) شاهدە و دبێژیت ئەم چوینە دەف پێغەمبەری (ﷺ) ئینا پێغەمبەری (ﷺ)گوتە بابێ من  ئەز نابمە شاهدێ تە  ماتە هندە عەیالێ دی ژی نینە و تە هندە تشت دایێ ؟ گوت: نەخێر .گوتێ : پا دێ من نەکە شاهد لسەر تشتەکێ زولم تێدا هەبیت. 

10. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ درەوێ نە دکر هەروەکی عائیشا دبێژیت: (كان أبغض الخلق اليه الكذب) ئانکو رەوشتێ ژهەمیان پتر کەرب ژێ ڤەدبوون درەو بوو، و دگوت وەیل و هیلاک بو وان کەسان بن یێن کەنیا هندەکان بینن و درەوەکێ بکەن دا خەلک پێ بکەتە کەنی. 

11. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ هندێ نە دکر ئێک کارەکێ بدەتە ئێکێ و ئەو کەس ب کێر وی کاری نەئێت  هەروەکی ئەبو زەر هاتیە دەف پێغەمبەری (ﷺ) و گوتیێ یا پێغەمبەرێ خودێ من بکە ئەمیر(مەزنەک)پێغەمبەری (ﷺ)گوتێ یا ئەبو زەر (إني أراك ضعيفا و إني أحب لك ما أحب لنفسي) ئەز تە دبینم تو مروڤەکێ بێهێزی تو نەشێی و یا من بو خو بڤێت من بو تەژی دڤێت. 

12. پێغەمبەری (ﷺ) حەژ وی مروڤی نەدکر یێ گەلەک پرسیار دکرن (بچیت پرسیارا ژئێکێ بکەت ب یاوی رازی نەبیت و بچیت پرسیارا ئێکێ دی ژی بکەت ) هەروەکی پێغەمبەر (ﷺ) دبێژیت (ان الله يكره لكم ثلاثا قيل و قال ،و إضاعة المال و كثرة السؤال)( خودایێ مەزن حەژ سێ تشتان ناکەت کو هوین بکەن تو بێژی ڤی هو گوت و یێ دی هو گوت ،و پویچکرنا مالی و گەلەک پرسیارکرن). 

13. دەمێ پێغەمبەری (ﷺ) عەور و هروبا ددیتن ناڤ چاڤێت وی تێک دچوون چونکی پێغەمبەری (ﷺ) دگوت: نینە مللەتەک بەری هەوە ئیلا خودێ ب عەور و هروبا سزا یێت داینێ .. ژبەر هندێ لدەمێ عەور و هروبا دهاتن پێغەمبەری (ﷺ) گەلاک دوعا و نڤێژ دکرن دا خودێ ب سلامەتی ب سەر وان دا ببەت.

14. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ وێنا نەدکر هەروەکی عائیشا دبێژیت: من دوشەکەک دگەل بالیفکەکێ بو پێغەمبەری (ﷺ)کری هندەک گول لێ لێ بوون دەمێ دیتی یا دژورڤە نەهاتە ژور .. عائیشا دبێژیت: من زانی ناڤ چاڤێت وی تێکچوون من گوتە پێغەمبەری (ﷺ) یا پێغەمبەرێ خودێ من تەوبەیە بەس بێژە من چ گونەهـ کریە؟ گوت: ئەڤە چ دوشەکە تە ئینایە دژورڤە و ئەف وێنە هەمی لسەر و گوت ئەوێ ئەف وێنە چێکرین دێ ئێتە سزادان و خودایێ مەزن دێ بێژیتێ دێ وەرە روحێ بدێ و گوت مالا وێنە تێڤەبن مەلائیکەت ناچنێ. 

15. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک مەدحێت خو بکەت ئەبو بەکر دبێژیت:  پێغەمبەری (ﷺ) دگوت: (لا يقولن احدكم اني قمت رمضان كله أو صمته)(کەس ژهەوە نەبێژیت من رەمەزان هەمی گرت و ئەز هەمیێ ب روژی بووم). 

16. پێغەمبەری (ﷺ) حەژ هندێ نەدکر ئێک بێژیت (ئەز) هەروەکی جابرێ کورێ عبداللە دبێژیت: (دەینەک لسەر بابێ من هەبوو من دڤیا بچم پرسیارا پێغەمبەری (ﷺ)بکەم و ئەخ چوم و من دەرگەهێ پێغەمبەری (ﷺ) قوتا... هات و گوت ئەو کی یە؟ من گوت ئەزم ئینا دەرگەهـ لمن نەڤەکر  من زانی پێ نەخوش بوو ئەز بێژم ئەز بەلکو وی دڤیا ئەز ناڤێ خوە بێژم. 

17. پێغەمبەری (ﷺ) گەلەک حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک پێشڤە رابیت ،ناڤ چاڤێت وی تێک چوون. 

18. پێغەمبەری (ﷺ)حەز نەدکر ناڤێ خودایێ مەزن بینیت ئیلا یێ ب دەست نڤێژ بیت هەروەکی عبداللە کورێ عومەری دبێژیت: جارەکێ پێغەمبەر (ﷺ) چو دەست ئاڤێ ،دەمێ زڤری ئێکێ سلاڤ کرێ ،دبێژیت: بەرسڤا وی نەدا هەتا خو گەهاندییە دیوارەکێ و دەست و سەروچاڤێت خو مەسح کرین ژنوی بەرسڤا وی دا ، پرسیار ژێ کر تە بوچی بەرسڤا وی نەدا گوت: (إني كرهت ان اذكر الله عز وجل إلا على طهارة) ئانکو (من نەڤیا ئەز زکرێ خودێ بکەم یان ناڤێ وی بینم ئیلا ئەز یێ پاقژ بم ویێ ب دەست نڤێژ بم). 

19. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک زارڤەکرنێ ب گیانەوەرەکێ بکەت هێشتا یێ ساخ ،و ئێک بچیت کوریا گیانەوەرەکێ ژێڤەکەت یان هەر تشتەکێ دی لێ بکەت وەک نموونە. 

20. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک بنڤیت و هێش نڤێژا خو یا عەیشا نەکری و یان گەلەک بمینیتە هشیار و بمینیتە ب سوحبەتێ و تشتێن بێ مفا ڤە ئیلا بو وەرگرتنا زانینەکێ یان گوتنا خێرێ بمینیتە هشیار. 

21. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ مالی نەدکر کو نەدەتە کەسێ ، وەسا حەژێ دکر خێرا پێ بکەت و سەدەقا پێ بدەت. 

22. پێغەمبەری (ﷺ)حەز نەدکر زەکاتا مالا وی یان یا ئێکێ گوتیێ بدە یان سەدەقە بیت بهێلیتە ل مال هەروەکی عوتبە دبێژیت: مە نڤێژا ئێڤاری ل پشت پێغەمبەری (ﷺ)ل مەدینێ دکر سلاڤا ملا ڤەدا و بلەز رابوو! و .ە گوت ئیلا تشتەکێ مەزن یێ چێبووی و خولک هەمی دویڤدا چونە بەر دەرگەهێ مالا وی و دەمێ زڤری سەحکرێ رەنگێ هەمییا یێ هاتییە گوهورین ،دبێژیت گوتە من هەر وەکی هوین یێت ترسیاین؟ گوت: من زێرەک هەبوو ئەمانەت یێ ئێکێ بوو دایەف من بو سەدەقێ من نەڤیا بمینیتە ل دەف من ،گوتە ئێکێ بدە فلانی. 

23. پێغەمبەری (ﷺ) گەلەک حەژ هندێ نەدکر ئێک زاری ئێکێ دی ڤەکەت هەروەکی عائیشایێ دگوت، دبێژن:جارەکێ گوتە پێغەمبەری (ﷺ)چیە تو هندە بەحسێ سەفیایێ(ئێکە ژ دەیکێت مە موسلمانا)دکەی ئەها ئەڤە بەژنا وێ یە بهوستەکێ یا کورتە .. گوتە عائیشایێ واللە تە تشتەک گوت ئەگەر وێ پەیڤێ بکەنە ددەریایەکێدا دێ وی دەریایی هەمیێ پیس کەت. 

24. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ وێ چەندێ نەدکر ئێک لسەر ئێکێ درێژ کەت ئانکو میڤاندارییەک بیت یان هەر تشتەکێ دی بیت، ژبەرکو تشت هند یێ خوشە هندی یێ کورت بیت ئەگەر درێژ بوو دێ نەخوش بیت. 

25. پێغەمبەری (ﷺ) حەژ ناڤێت کرێت نەدکر و ئەگەر شیابا دا گوهوریت و هەر سەحابیەکێ هاتبا دەف پێغەمبەری (ﷺ) ئەگەر ناڤێ وی یێ کرێت با دا گوهوریت. 

26. پێغەمبەری (ﷺ)گەلەک حەژ هندێ نەدکر دەمێ ئێک ژ سەفەرێ زڤریبا دەمەکێ درێژ مال نەدیتبا و راست چوبا دژورڤە بێی مالێ پێ ئاگەهدار بکەت و دبێژیت سوننەتە تو بچییە مالەکا نێزیکی مالا خو. 

27. پێغەمبەری (ﷺ)گەلەک حەژ هندێ نەدکر ئێک تف کەت و بەرێ وی ل قیبلێ بیت و دبێژیت: (تف نەکەنە لایێ قیبلێ هەچیێ وەبکەت دێ روژا قیامەتێ ئەو تف ب سەر و چاڤێت ویڤە بیت). 

28. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ بەرتفکانێ نەدکر کو بەرەکێ بکەنە دناڤ تبلێت خو دا و باڤێژن. 

29. پێغەمبەری (ﷺ)حەژ حەفرکرنا سەری نەدکر ،نیڤەکا سەری چێکەی و نیڤەکێ بهێلی ،هەروەکی عبداللە کورێ عومەری دبێژیت: (إنه كـــــــره القزع للصبيان) وی حەژ حەفرکرنا سەرێت بچویکان نەدکر.