سویند خوارنا ژبلی خودێ
سویند خوارنا ژبلی خودێ
(الحلف بغیر اللە)
خواندەڤانێ هێژا ئەڤ بابەتێ لژێر دەستێ تە ب ناڤێ (سویند خوارنا ژبلی خودێ) کو ب راستی گەلەك ژ خەلکی دبێ ئاگەهن ژ گونەها وێ ژبەر هندێ من پێویست زانی خەلکێ موسلمان ئاگەهدار کەین ژ مەزنییا گونەها وێ یا کو دبێژنێ (شرك) ئانکو تو هەڤپشکەکێ بو خودێ پەیدا بکی ، هندیکە شرك پەیداکرنا بخودێ یە دبیتە ئەگەرێ پویچکرنا کارێ مروڤی یێ باش و نەمانا ئێکاتیا خودێ دپەرستنێ دا (التوحید) و دبیتە ئەگەرێ چوونا مروڤی بو ئاگرێ جەهنەمێ خودێ مە هەمییا ژێ بپارێزیت ، سویند خوارنا ژبلی خودێ ژی ئێکە ژ بابەتێن شرك دانانا ب خودێ هیڤی دکەم ئەڤ بابەتێ مە شیرەت بت بومە هەمییان و خزمەتەك بیت بو پتر بەرەڤ بیروباوەرێن دروست ڤە.
مەترسیا هەڤپشك دانان بو خودێ ژ قورئانا پیرۆز:
خودایێ مەزن دبێژیت: (وَإِذْ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَا بُنَيَّ لَا تُشْرِكْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ) سورة لقمان ایة 13
ئانکو: وتو -ئه‌ى موحه‌ممه‌د- به‌حسێ شيره‌تا لوقمانى بكه ده‌مێ وى گۆتییه كوڕێ خۆ: ئه‌ى كوڕكێ من تو شركێ ب خودێ نه‌كه ئه‌گه‌ر دێ زۆردارییێ ل خۆ كه‌ى؛ چونكى هندى شركه كرێتترين ومه‌زنترين گونه‌هه.
خودایێ مەزن دبێژیت: ( إِنَّ اللَّهَ لَا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ ۚ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا) سورة النساء اية 48
ئانکو: هندى خودێ‌یه ل وى نابۆرت وگونه‌هێ بۆ ژێ نابه‌ت يێ كه‌سه‌كى ژ چێكرییێن وى بۆ وى بكه‌ته هه‌ڤپشك، يان ب هه‌ر ڕه‌نگه‌كێ كوفرێ كافر ببت، و هه‌ر گونه‌هه‌كا دى يا ژ شركێ كێمتر بت ئه‌و بۆ وى ژێ دبه‌ت يێ وى بڤێت، وهه‌چییێ شركێ ب خودێ بكه‌ت ب ڕاستی ئەوی گونەهەکا مەزن کر.
مەترسیا هەڤپشك دانان ب خودێ ژ گوتنێن پێغەمبەری (ﷺ) یێن دروست(صحیح):
پێغه‌مبه‌رى (سلاڤێن خودێ لسەر بن) گوت ((ألا إن الله ينهاكم أن تحلفوا بآبائكم من كان حالفا فليحلف بالله أو ليصمت))
ئانکو: ب باب وباپيرێت خو سويند نه‌خون ئه‌گه‌ر هه‌وه هه‌ر ڤيا سويند بخون ب خودێ بتنێ سويند بخون يان خو بێده‌نگ بكه‌ن.
هنديكه خودايێ مه‌زنه، دورسته ئه‌و سويند بخوت ب هه‌رتشته‌كێ وى بڤێت چونكی خودێ چێكه‌رێ هه‌مى تشتانه وئه‌و یێ ب حه‌سكرنا خويه ئه‌وى چه‌وا بڤێت دێ وه‌كه‌ت…
به‌لێ بو مروڤى ناچێبيت ژ بلى وى سويند بخوت چونكی پێغه‌مبه‌رى(ﷺ) نه‌هيا مه یا كری ژڤێ چه‌ندێ وئه‌م پاژڤه‌لێداينه، گه‌له‌ك حه‌ديس هاتينه كو به‌حسێ سويندخوارنێ دكه‌ن ژ وان: (مَنْ حَلَفَ بغير الله فقد كفر أو أشرك). صحيح سنن ابي داود.
ئانكو : نينه كه‌سه‌ك ژبلى ب خودێ بتشته‌كێ ديتر سويند بخوت هينگێ ئه‌و كافر بو يان ئه‌و موشر‌ك بوو.
و زانا دڤێ مه‌سه‌لێدا دوو بوچوون هه‌نه:
1.ئه‌گه‌ر سويندخوارنا وى بغيرى خودێ مه‌خسه‌دا وى ئه‌و تشتێ وى پێ سويندخوارى وه‌كى خودێ يه دشيان وڤيان ترسێدا هينگێ ئه‌و كافربوو....
2.ئه‌گه‌ر وى سويندخوار بغيرى خودێ به‌س نه‌كو ئه‌و تشته يان كه‌سه مه‌زنتر وخودان شيانتره بتنێ كه‌فتيه سه‌ر ئه‌زمانێ وى يان بويه عه‌ده‌ته‌ك يان هندى ڤيان بو هه‌يه ...ئه‌ڤه دبيته شيركا بچيك له‌وا بهه‌مى ره‌نگا حه‌رامه مروڤ ژبلى خودێ ب ئێكێ دی سويند بخوت.
*وسويند ئه‌ڤه بێژى بخودێ يان والله بالله تالله يان بخودانێ كه‌عبێ خودانێ ئه‌رد و ئا‌سماناكه‌مه يان وه‌كى پێغه‌مبه‌رى (ﷺ)گه‌له‌ك جارا سويند دخوار بگوتنا ئه‌ز ب وی كه‌مه يێ نه‌فسامن دده‌ستيدا.
عبداللە کورێ عومەری خودێ ژێ رازی بیت دبێژیت پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لسەر بن گوت:( من حلف بغیر اللە فقد اشرك ) رواە احمد ٢/١٢٥ انظر صحیح الجامع ٦٢٠٤
ئانکو: هەرکەسێ سویند بخوت ژبلی بخودێ ئەو ئەوی شریك بو خودێ چێکر.
هەروەسا پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لسەر بن گوت:( من حلف بالأمانة فلیس منا) رواە الترمذي ، رواە ابو داود ٣٢٥٣ وهو في سلسلة صحیحة رقم ٩٤
ئانکو: هەر کەسەکێ سویند بخوت ب ئەمانەتی ئەو نە ژمەیە (نە لسەر سوننەتا منە).
ژ ابن عمر گوهــ لێ بوو زەلامەکێ گوت نەخێر سویند ب کەعبێ ، ابن عمر گوت: نابیت ژبلی خودێ سویند بخوی من یا گوهــ لێ بوی ژ پێغەمبەری سلاڤێن خودێ لسەر بن گوت:((من حلف بغیر الله فقد كفر ٲو ٲشرك)) رواە الترمذي....
ئانکو: هەرکەسەکێ سویند بخوت ژبلی خودێ ئەو وی کوفر کر یان شرك کر .
وەکی ئەڤرو ئەم دبینن سویند دهێتە خوارن ب پێغەمبەر یان تەلاق یان ب سەرێ بابی یان گورێ دایکێ ....هتد
کەفارەتا ڤێژی ئەوە بێژت {لا_الە_الا_اللە} چونکی پێغەمبەر سلاڤێن خودێ لسەر بن دبێژیت((من خلف فقال في حلفه : واللات والعزی فلیقل:لا اله الا الله....))البخاري برقم (4860).....
ئانکو: هەرکەسەکێ سویند خوار ب (لات)و(عوزا) (کو دوو صەنەمن)بلا بێژیت :(لاالە الا اللە)...
عبداللە کورێ مسعود (خودێ ژێ رازی بیت) دبێژیت : ئەگەر ب درەو سویند بخوم ب خودێ ، بو من خوشترە ژوێ کو ئەز سویند ژ راست بخوم ب غەیری خودێ .
هندەك گوتنێن دبنە ئەگەرێ شرکا ب خودێ:
1. کو تو ناڤێ خودێ بێ (عبد) ل کەسەکێ بکی یان تو بێژیێ (رحمن یان رحیم یان رزاق) یا دروست ئەوە تو بێژی (عبدالرحمن ، عبدالرحیم ، عبدالرزاق) .... هتد
2. چێنابیت تو قەسێن خەلەت ددەرحەقێ زەمانی یان دەمی دا بێژی قەداف ب ڤی زەمانی بکەڤت یان ئەڤە زەمانەکێ پیسە ... هتد
3. یان تو بێژی ب سەرێ تە کم یان ب سەرێ فلان کەسی یان ب گورا فلان شێخی یان ب گورا شەهیدا یان تو بێژی ئەز ب تەلاقا خو کم....هتد
4. یان هندەك کەس بو ترانە دێ بێژن ئەز ب پێغەمبەری یان ب فلان مەلائیکەتی کم یان فلان وەلی کم .... هتد
دویماهیکێ دێ بێژم یارەبی تو ب ناڤ و صیفاتێت خو کەی تو مە ژ شرکێ دویربێخی ب هەمی شێوێت وێ ڤە کا چەوا تە پێغەمبەرێت خو ژ شرکێ دویرکرن.
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی