كارتێكرنێن بابه‌تێن بێپه‌رده د مه‌تڕسیدار و دورستاهینه
كارتێكرنێن بابه‌تێن بێپه‌رده د مه‌تڕسیدار و دورستاهینه
هه‌تا نوكه زانا هه‌می نه‌گه‌هشتینه بۆچوونەکا هەڤڕا ل سه‌ر زیانێن بێپه‌رده‌ییا سێكسی كو ڤان ڕۆژان تۆڕا ئینته‌رنێتێ بله‌ز هه‌می تژیكرییه، و دبیت د چه‌ند ده‌هییێن بهێن ژی زانا هه‌می ئێكده‌نگ نه‌بن ل سه‌ر ڤێ چه‌ندێ، و هه‌ر چه‌نده هنده‌ك كه‌سێن بسپۆر د بیاڤێ نه‌خۆشییێن جۆبارێن میز و زێدەبوونێ (البیولیة و التناسلیة)ـدا وه‌كی دكتور (هاری فیش) بۆ نموونه هشیاركرنان ل دۆر ڤێ چه‌ندێ دده‌ن ژی، به‌لێ پا وه‌كی دیار جڤاكێ زانستی پێدڤی ب ده‌مه‌كێ درێژتر هه‌یه هه‌تا كو بگه‌هیته كاروانی. د. فیش نڤیسه‌ر و مامۆستایه ل كولیژا پزیشكی ل زانینگه‌ها كورنیل، و ئه‌و وێ چه‌ندێ پشتڕاست دكه‌ت كو به‌رێخۆدانا دیمه‌نێن سێكسی ب ڕه‌نگه‌كێ زێده و گه‌له‌ك، دبیت ببیته ئه‌گه‌ر كو خودان ڕویبڕوی زه‌حمه‌تییه‌كا گه‌له‌ك مه‌زن ببیت بۆ گه‌هشتنا ئازراندنا سێكسی یا پێدڤی ل ده‌مێ په‌یوه‌ندییا هه‌ڤژینییێ* ، هه‌روه‌سا گه‌له‌ك دبیت زه‌حمه‌تییێ ببینیت بۆ پارێزگاریكرنا ل سه‌ر هه‌مان ئاستێ ئازراندنێ بۆ ده‌مه‌كێ هند كو بشێت تێدا كریارا جووتبوونێ ب ڕه‌نگه‌كێ سرۆشتی ب دویماهیك بینیت.
نۆژداره‌كێ گه‌نج و بسپۆر د بیاڤێ نه‌خۆشییێن ده‌رۆنی و ئه‌قلی ژی ئاماژه ب وێ چه‌ندێ دایه كو دیارده‌یا بێپه‌رده‌ییا سێكسی ل سه‌ر ئینته‌رنێتێ هێشتا تشته‌كێ نوییه، و ژییێ وێ ژ 10 بۆ 15 سالان نابۆریت، به‌لێ د سه‌ر هندێ ژی ڕا ئه‌و ب چه‌ندین قوناغان ل به‌را ڤه‌كولینێن زانستی كه‌ڤتییه، وی نۆژداری ئه‌و چه‌ند ژی ب ئاشكه‌رایی گۆت كو وی ب خۆ ژی ژبه‌ر ئاریشە و خرابییێن ڤان دیمه‌نان نالییه، و ئه‌ڤه ژ مێژه نینه ئه‌و ژ بێشییانا سێكسی ڕزگاربووی و چاره‌سه‌ر بووی، ئه‌و بێشیانییا سێكسی یا كو به‌رێخۆدانا دیمه‌نێن سێكسی بوویه ئه‌گه‌رێ دروستبوونا وان*.
نۆژداری د نڤیسین خۆ دا به‌حس ل وێ چه‌ندێ كرییه كو: ((ڤه‌كۆلینێن پزیشكی وه‌كی له‌زاتییا حه‌له‌زوونی به‌ره‌ڤ پێشڤه دچن، و ئه‌گه‌ر شانسی د گه‌ل مه كاركر، هنگی دبیت ئه‌م د 20 بۆ 30 سالێن بهێندا چاره‌سه‌رییا ڤێ ئاریشه‌یێ بكه‌ین .. و هه‌تا وی ده‌می نیڤه‌كا زه‌لامێن سه‌ر ڕویێ ئه‌ردی یێن بووینه هنده‌ك كه‌سێن بێشییان ژ ڕویێ سێكسی و نه‌شێن پروسا جووتبوونێ ب سه‌ركه‌ڤتییانه ئه‌نجام بده‌ن و (ئه‌هلیه‌تا) خۆ ژی یا ژ ده‌ستدای، و كۆمپانییێن ده‌رمانان ژی چ پویته و گرنگییێ ب ڤی بابه‌تی ناده‌ن، چونكی ئه‌گه‌ر هات و ئه‌وان پشته‌ڤانییا وان ڤه‌كۆلینان كر یێن خه‌لكی هاندده‌ن و پشته‌ڤانییا هێلان و دویركه‌ڤتنا ژ سه‌ره‌دانیكرنا مالپه‌ڕێن بێپه‌رده دكه‌ن؛ وی ده‌می داهاتێ فروشتنا ده‌رمانێن وان چ زێده‌یی ب سه‌ردا ناهێت و داهاتێ وان بلند نابیت)).
ژێده‌ر:
[*] "Looking at porn on the internet could ruin your sex life, doctor says," Metro, April 16, 2014, http://metro.co.uk/2014/04/16/
looking-at-porn-on-the-internet-could-ruin-your-sex-life-doctor-says-4700884.
[*] "Your Brain In The Cybersex Jungle" radio show, KSKQ, February 10, 2014, www.archive.org audio file:
کومــێتــدان لسـه‌ر بابــه تـی